t="69">

stat4u

p.s.2001.03.24

S

1 październik 1942

N. Gwinea: Wojska amerykańsko-australijskie przygotowały natarcie w trzech kierunkach w celu wyparcia japończyków.

ZSRR: Niemcy zamknęli w okrążeniu kilka radzieckich oddziałów w Orłowce i na wschód od niej pod Stalingradem. Oddziałom tym udało się przedrzeć do swoich dopiero 7 października.

M. Czarne: Rumuński dozorowiec "Sublocotenent Ghiculescu" zatopił radziecki okręt podwodny "M-118".

2 październik 1942

Pacyfik: Amerykanie dokonali nalotu na port w Rabaulu w wyniku czego uszkodzony został japoński krążownik "Yubari" i inne jednostki.

Pacyfik: Amerykańska piechota morska zajęła Funafugi na wyspach Ellice, koło Wysp Gilberta.

ZSRR: Radziecka 308 DP po przeprawie przez Wołgę z miejsca została rzucona do walk o osiedle Barrikady, gdzie opanowała jego północny skraj.

Atlantyk: Na północ od Irlandii brytyjski transatlantyk "Queen Mary" zatopił przypadkowo brytyjski krążownik "Curacao".

W rejonie Cayenne koło Gujany amerykańskie samoloty zatopiły niemiecką łódź podwodną "U-512".

3 październik 1942

Pacyfik: Amerykanie zajęli wyspy Andreanof na Aleutach.

ZSRR: W Stalingradzie trwały zacięte walki na odcinkach obronnych radzieckich 112 i 308 DP oraz na innych odcinkach. Do wieczora Niemcy przedarli się do Stalingradzkiej Fabryki Traktorów.

4 październik 1942

Japonia: Oceniono, że od początku wojny Japonia straciła 156 statków handlowych o łącznym tonażu ponad 700 tys. ton, co stanowiło ok. 11 % posiadanych przed wybuchem wojny.

5 październik 1942

Pacyfik: Amerykańskie bombowce przeprowadziły nalot na japońskie statki handlowe koło wysp Shortland.

ZSRR: Od samego rana w Stalingradzie niemieckie oddziały nacierały z osiedla Barykady na osiedle Stalingradzkiej Fabryki Traktorów, ale tu napotkali świeże rosyjskie oddziały ( 37 DP) i zostały zatrzymane.

Atlantyk: Na południowy zachód od Islandii brytyjskie samoloty zatopiły niemiecki okręt podwodny "U-582".

6 październik 1942

Pacyfik: Admirał Ghormley wydał rozkaz 147 pułkowi piechoty nakazujący zajęcie wyspy Ndeni w archipelagu Santa Cruz.

7 październik 1942

Guadalcanal: 1 DPM rozpoczęła natarcie mające na celu wyparcie japończyków tak daleko, żeby nie mogli ostrzeliwać lotniska Hendersona. 5 pułk atakował na zachód wzdłuż wybrzeża napotykając na słaby opór japońskiego 4 pułku piechoty. 2 i 7 pułk parły przez dżunglę bez większego oporu.

ZSRR: W Stalingradzie o godz. 11.20 Niemcy siłami dwóch dywizji piechoty i ponad 50 czołgów rozpoczęli natarcie. Pod koniec dnia udało im się zająć kompleks domów na osiedlu fabryki traktorów i podejść do pobliskiego stadionu sportowego. Ciężkie walki toczono też o łaźnię na osiedlu Krasnyj Oktiabr.

8 październik 1942

Guadalcanal: Ulewne deszcze zahamowały amerykańskie natarcie. Zdobyto plany japońskiego przeciwnatarcia.

Atlantyk: Na wysokości Kapsztadu niemiecki okręt podwodny "U-179" został zatopiony przez brytyjski niszczyciel "Active".

9 październik 1942

Guadalcanal: Na wyspę niszczycielami "Tokijskiego ekspresu" dotarła japońska 2 Dywizja Piechoty. W tym czasie amerykański 5 pułk piechoty morskiej związał przeciwnika walką nad rzeką Matanikau, co pozwoliło 2 i 7 pułkowi obejść i wziąć japończyków w kleszcze. Po południu amerykanie powrócili na swój brzeg rzeki.

Atlantyk: W rejonie Lorient na minach zatonął niemiecki okręt podwodny "U-171".

10 październik 1942

11 październik 1942

Pacyfik: Bitwa koło przylądka Esperance. Po ostrzeżeniu przez australijskich strażników wybrzeża amerykanie postanowili zastawić pułapkę na japoński "Tokijski ekspres" zaopatrujący wojska na Guadalcanal. Amerykański zespół w składzie: 5 krążowników i 5 niszczycieli pod dowództwem kontradmirała Normana Scotta, zaczaił się na japoński konwój w składzie: 2 transportowce i 6 niszczycieli transportowych oraz 3 krążowniki i 2 niszczyciele jako eskorta, koło przylądka Esperance na północnym skraju Guadalcanal. Przewaga liczebna i element zaskoczenia dały amerykanom pierwsze w tej wojnie zwycięstwo w nocnej bitwie morskiej. Japończycy stracili krążownik i niszczyciel, a 2 krążowniki zostały uszkodzone. Amerykanie stracili 1 niszczyciel oraz 2 krążowniki i 2 niszczyciele zostały uszkodzone. Japoński konwój został rozproszony, a część okrętów wioząca posiłki zatopiona lub uszkodzona.

Włochy: Heinrich Himmler przyleciał do Rzymu z wizytą do Mussoliniego. Jego zadaniem było sprawdzić stan zdrowia Duce oraz wybadanie nastrojów w państwie.  

12 październik 1942

Pacyfik: Amerykańskie lotnictwo zatopiło 2 japońskie niszczyciele, jeden koło wyspy Savo a drugi 90 Mm na dalej na północ.

Atlantyk: Na południowy zachód od Islandii brytyjskie samoloty zatopiły niemiecki okręt podwodny "U-597".

Bałtyk: W zatoce Fińskiej fińskie ścigacze zatopiły radziecki okręt podwodny "Szcz-311".

13 październik 1942

Guadalcanal: W nocy pozycje amerykańskie ostrzeliwały japońskie okręty razem z artylerią lądową i bombowcami lotnictwa. W dzień natomiast amerykańskie niszczyciele ostrzelały japońskie pozycję. Na wyspie wylądował 164 pułk amerykańskiej dywizji Americal, zwiększając liczebność amerykańskich oddziałów do liczby 23 tys.

Bałtyk: W zatoce Fińskiej zaginął radziecki okręt podwodny "Szcz 302".

14 październik 1942

Guadalcanal: Po nocnym ostrzale przez japońskie krążowniki unieruchomione zostało na pewien czas lotnisko Hendersona, co umożliwiło japończykom dowiezienie na wyspę posiłków.

N. Gwinea: Atakujące wzdłuż szlaku Kokody oddziały australijskie napotkały silny japoński opór w rejonie przeprawy Templetona.

ZSRR: W Stalingradzie wojska niemieckie ruszyły do generalnego natarcia. Dowództwo niemieckie bojąc się rosyjskiej zimy, a także mając na uwadze prestiż, gdyż już dawno ogłoszono, że bitwa nad Wołgą została rozstrzygnięta, rzuciło wszystko na jedną szalę. Rano natarcie jak zwykle poprzedziło przygotowanie artyleryjskie. Na kierunku głównego uderzenia na odcinku 5-cio kilometrowym nacierało aż 5 dywizji. Atakowane były fabryki: "Krasnyj Oktiabr", "Barrikady" i Stalingradzka fabryka traktorów. Niemcy atakowali raz za razem chcąc rozbić radziecką 62 armię. O godz. 11.30 ok.180 niemieckim czołgom udało się przerwać obronę i dotarło do Północnego Stadionu przy fabryce traktorów, a nawet zajęli kilka hal. Obie strony poniosły tego dnia w walkach olbrzymie straty.

15 październik 1942

Guadalcanal: Japońskie krążowniki ponownie w nocy ostrzelały lotnisko Hendersona. Tuż przed świtem amerykańskie samoloty przechwyciły koło brzegów wyspy 4 japońskie transportowce. Ratując się przed zatopieniem japońscy kapitanowie wprowadzili statki na mieliznę umożliwiając w ten sposób wyładunek ok. 4 tyś żołnierzy i dużej ilości zaopatrzenia.

Pacyfik: Samoloty z japońskiego lotniskowca "Zuikaku" zatopiły koło San Cristobal amerykański niszczyciel "Meredith".

Atlantyk: Zostały zatopione niemieckie okręty podwodne "U-619" i "U661" na Atlantyku północnym przez brytyjskie samoloty lub niszczyciel.

Na północnym Atlantyku zaginał niemiecki okręt podwodny "U-116".

ZSRR: Niemcy podobnie jak poprzedniego dnia, rozpoczęli natarcie o 5.30. Uderzyli na odcinku od rzeki Mokra Mieczetka do osiedla Krasnyj Oktiabr. Za cenę ogromnych strat pod koniec dnia Niemcy zdobyli Stalingradzką Fabrykę Traktorów i zdołali przedrzeć się aż do Wołgi na wąskim, bo 2,5-kilometrowym odcinku. Spowodowało to rozcięcie sił rosyjskiej 62 armii. Następnie wysiłek Niemców został skierowany na południe wzdłuż Wołgi.

16 październik 1942

Pacyfik: Samoloty amerykańskie zatopiły w okolicach wyspy Kiska japoński niszczyciel.

ZSRR: Rano w Stalingradzie ruszyły do natarcia wzdłuż Wołgi na południe niemieckie 94, 100, 305 DP oraz 14 i 24 DPanz., bez większych rezultatów. 

Atlantyk: Przez 4 dni niemieckie U-booty atakowały aliancki konwój SC-107 płynący z Kanady do Wielkiej Brytanii. Konwój stracił 8 statków, a osłona 4 korwet i 3 niszczycieli ( w tym polski "Burza") posłała na dno 3 U-booty. 

Na północnym Atlantyku brytyjski niszczyciel "Fama" zatopił niemiecki okręt podwodny "U-353".

17 październik 1942

ZSRR: Ostatni atak niemiecki na Stalingrad.

N. Gwinea: Trwały ciężkie walki przy potoku Eorea na szlaku Kokoda.

18 październik 1942

Pacyfik: Miejsce dowódcy sił alianckich na południowym Pacyfiku wiceadmirała Ghormleya zajął wiceadmirał Halsey,  który przerwał wszystkie operacje włącznie z lądowaniem 147 pułku na Santa Cruz, a skoncentrował się wyłącznie na kampanii na Guadalcanal.

Pacyfik: Koło Guadalcanal amerykański okręt podwodny uszkodził lekki krążownik japoński.            

19 październik 1942

Pacyfik: Amerykańskie samoloty koło Guadalcanal uszkodziły japoński niszczyciel.

M. Śródziemne: Na południe od Pantellerii brytyjski okręt podwodny "Unbending" zatopił włoski niszczyciel "Verazzano".

20 październik 1942

N. Gwinea: Australijska 16 brygada piechoty zluzowała walczącą nad potokiem Eorea 25 brygadę. 

Atlantyk: Na północ od Irlandii brytyjskie samoloty zatopiły niemiecki okręt podwodny "U-216", który zauważył aliancki konwój płynący w stronę Afryki w ramach operacji Torch".

Bałtyk: W zatoce Fińskiej po wejściu na minę zatonął radziecki okręt podwodny "Szcz-308"..

21 październik 1942

Guadalcanal: Amerykanie odparli japoński atak poparty czołgami które przekroczyły rzekę Matanikau.

Bałtyk: W południowej części zatoki Botnickiej fiński okręt podwodny "Vesihiisi" zatopił radziecki okręt podwodny "S-7".

22 październik 1942

Pacyfik: Australijskie oddziały wysadziły desant na wyspie Goodenough, napotykając opór tylko 300 japończyków. 

W. Brytania: Z portów Wielkiej Brytanii rozpoczęły wypływanie potężne konwoje liczące w sumie z amerykańskimi ok. 300 jednostek i kierowały się w stronę Afryki w ramach operacji "Torch".

Atlantyk: Na północny wschód od Wysp Owczych brytyjskie samoloty zatopiły niemiecki okręt podwodny "U-412".

23 październik 1942

Guadalcanal: Rozpoczęła się bitwa o Grzbiet Edsona. Amerykanie odparli zaciekłe ataki japończyków uniemożliwiając im przekroczenie rzeki Matanikau. 

Pacyfik: Na Nowej Zelandii wylądowały pierwsze oddziały amerykańskiej 43 Dywizji Piechoty.

Libia: Brytyjska 8 A pod dow. gen. Montgomerego zaatakowała pod El Alamein. 12 włoskich i niemieckich dywizji z Afrika Corps pod dow. gen. Stumme liczyło łącznie 80 tyś. żołnierzy, 350 samolotów, 1468 dział i 490 czołgów (w tym tylko 35 najlepszych Panzer IV), a brytyjskie 10 dywizji (ok. 230 tyś.), 1500 samolotów, 2311 dział i 1230 czołgów (w tym 252 Shermanów). Pokazuje to bardzo dużą przewagę aliantów. 

Na 15 kilometrowy sektor broniony przez włoską 185 Dywizję Spadochronową "Folgore" złożoną z 3500 spadochroniarzy, 1000 żołnierzy Guastatori d'Africa, 80 dział i 5 niemieckich czołgów uderzyły 13-krotnie większe siły brytyjskie. Była to ostatnia linia obrony broniąca dojścia na tyły wojsk osi. Walki na tym odcinku trwały około tygodnia.

24 październik 1942

USA: Do Afryki Północnej skierowano korpus ekspedycyjny operacji "Torch" kierowany przez gen. Dwighta Eisenhowera.

Guadalcanal: Zakończyła się bitwa o Grzbiet Edsona. Amerykanom udało się odeprzeć wszystkie japońskie ataki.

Pacyfik: Japońskie niszczyciele ewakuowały z wyspy Goodenough 250 żołnierzy.

Pacyfik: Na północny wschód od wyspy Espiritu Santo spotkały się amerykańskie lotniskowce "Enterprise" i "Hornet", aby zablokować lotniskowce japońskie. 

Atlantyk: Na północny wschód od Azorów brytyjski samolot typu "Liberator" zatopił niemiecki okręt podwodny "U-599", który zauważył aliancki konwój płynący w stronę Afryki w ramach operacji Torch".

Na zachód od Gibraltaru zatonął brytyjski okręt podwodny "Unique".

25 październik 1942

Libia: Pośpieszny odwrót Afrika Korps

Pacyfik: Bitwy koło przylądka Lunga i wysp Santa Cruz. Przyczyną bitwy była konieczność zdobycia lotniska Hendersona na Guadalcanal, co zniwelowało by przewagę amerykanów w powietrzu. Japończycy zdecydowali się na kombinowany atak wojsk lądowych wspartych lotnictwem pokładowym z lotniskowców. Admirał Yamamoto wyznaczył do tego następujące siły podzielone n dwa zespoły: 4 pancerniki, 5 lotniskowców (z 267 samolotami), 8 ciężkich krążowników, 3 lekkie, 38 niszczycieli i 12 okrętów podwodnych. Zespołami dowodzili admirałowie Nagumo i Kondo. Natarcie miało rozpocząć się 22 października, ale siły lądowe przeciągały je, co pozwoliło dowódcy amerykańskiemu ściągnąć dodatkowe siły. Posiadał on: 2 lotniskowce "Enterprise" i "Hornet" (z 169 samolotami), 1 pancernik, 6 krążowników i 14 niszczycieli. Przez 4 dni walk amerykanie zdążyli się wzmocnić natomiast siły japońskie malały (jeden lotniskowiec musiano odesłać do Truk z powodu awarii). W końcu w nocy tego dnia o godz.1.26 obserwator na lądzie wysłał meldunek, że lotnisko znajduje się już w japońskich rękach. Yamamoto wysłał więc swoją flotę w stronę wyspy. Koło południa amerykańska latająca łódź odkryła japońskie lotniskowce "Zuikaku" i "Shokaku". Dowódca grupy lotniczej z  lotniskowca "Enterprise" Kontradmirał Kinkaid wysłał przeciw nim swoje samoloty, ale nie odnalazły wroga. tymczasem japońskie krążowniki i niszczyciele ostrzeliwujące w dzień lotnisko Hendersona ruszyły w pościg za 2 niszczycielami amerykańskimi i zatopiły po drodze 2 niewielkie amerykańskie lichtugi portowe. Koło przylądka Lunga japończyków zaatakowały amerykańskie samoloty zatapiając 1 niszczyciel i uszkadzając pozostałe. 

26 październik 1942

Pacyfik: Drugi dzień bitwy koło Santa Cruz. Tuż przed świtem amerykanie wysłali samoloty rozpoznawcze, które wkrótce odnalazły odnalazły okręty japońskie. Padł rozkaz ataku. Samoloty amerykańskie szybciej wystartowały niż japońskie i o godz. 7.40 nad lotniskowcami japońskimi pojawiło się kilkanaście amerykańskich bombowców nurkujących. Bombowce te uszkodziły lekki lotniskowiec "Zuiho" wyłączając go z bitwy. W tym czasie samoloty rozpoznawcze odnalazły amerykański lotniskowiec "Hornet". Natychmiast przeciw niemu zostały wysłane samoloty. Nieco później z amerykańskich lotniskowców wystartowały samoloty mające zaatakować japońskie lotniskowce. Według niektórych źródeł wyprawy minęły się w powietrzu. O godz. 9.00 nadleciały japońskie samoloty. Amerykański lotniskowiec "Enterprise" skryły chmury przypadkowego szkwału, więc japończycy zaatakowali tylko lotniskowiec "Hornet", trafiając go kilkoma bombami i dwoma torpedami i powodując wyłączenie go z akcji. W tym czasie szkwał który skrywał "Enterprise" odszedł w bok i japońscy piloci rzucili się na nowy cel. Dzięki potężnej sile ognia pancernika "South Dakota" i krążownika przeciwlotniczego "San Juan" oraz wprawnym manewrom lotniskowiec uniknął poważniejszych szkód. Mniej więcej w tym czasie jak samoloty japońskie bombardowały lotniskowiec "Hornet", amerykańskie samoloty odnaleźli i zbombardowali japoński lotniskowiec "Shokaku", poważnie go uszkadzając. Uszkodzono też japoński krążownik. Admirał Kondo rozkazał wysłać do boju samoloty z nieuszkodzonych lotniskowców "Zuikaku" i "Junyo". Dotarły one do amerykańskich okrętów o godz. 11.01. Lotniskowiec "Enterprise" wyszedł z tego ataku cało, natomiast uszkodzony poważnie "Hornet" zaliczył kolejne 3 trafienia, po których załoga zdecydowała się opuścić go i zatopić. Po odlocie japończyków amerykanie wycofali się na południe. Z niewiadomych przyczyn japończycy nie ścigali amerykanów, choć mieli duże szanse na ich całkowite zniszczenie. Bitwa zakończyła się taktycznym zwycięstwem japończyków, którzy zadali większe straty niż sami ponieśli. Stracili jednak ok. 100 doświadczonych pilotów których coraz trudniej było zastąpić.   

Pacyfik: Na Espiritu Santo przybyły pierwsze oddziały amerykańskiej 43 Dywizji Piechoty 

27 październik 1942

Chiny: Dowódca Brytyjczyków gen. Wavell i dowódca wojsk amerykańskich w Chinach gen. Stilwell, uzgodnili rozpoczęcie ofensywy brytyjsko chińskiej w Birmie mającej odblokować Birmańską Drogę.

Atlantyk: Na południe od Islandii przez brytyjskie samoloty zatopiły niemiecki okręt podwodny "U-627".

28 październik 1942

Libia: Pod El Alamein trwają zmagania 185 włoskiej Dywizji Spadochronowej która od tygodnia broni się w czterech odizolowanych punktach. Brytyjczycy pomimo wielu ataków nie mogą przerwać ich obrony.

29 październik 1942

Guadalcanal: Wojska japońskie oderwały się od amerykanów i wycofały w kierunku przylądka Koli i Kokumbony.

30 październik 1942

Atlantyk: Na wschód od Nowej Fundlandii brytyjskie samoloty zatopiły niemiecki okręt podwodny "U-520", a kanadyjskie samoloty "U-658".

M. Śródziemne: Na północny wschód od Port Saidu brytyjskie niszczyciele zatopiły niemiecki okręt podwodny "U-559".

31 październik 1942

Libia: Gen. Bernard Montgomery ponownie objął dowództwo Ósmej Armii Brytyjskiej.

USA: Ogłoszono, że wojska amerykańskie walczące poza granicami kraju liczą 800 tys. żołnierzy.

Guadalcanal: Po zmroku amerykanie uchwycili przyczółki na zachodnim brzegu rzeki Matanikau.

Atlantyk: W tym miesiącu niemieckim U-bootom działającym na Atlantyku udało się zatopić 88 statków (585 510 BRT). 

Bałtyk: W miesiącu tym w porcie w Leningradzie niemieckie samoloty zatopiły radziecki okręt podwodny "Leniniec", a "Szcz-320" uznany został za zaginiony.

Styczeń - Luty - Marzec - Kwiecień - Maj - Czerwiec - Lipiec - Sierpień - Wrzesień - Listopad - Grudzień