t="69">

stat4u

p.s.2001.03.24

S

1 wrzesień 1942

Guadalcanal: Amerykańskie bombowce B-17 zaatakowały niszczyciele z "Tokijskiego ekspresu" dowożącego zaopatrzenie dla wojsk japońskich na wyspę, powodując drobne szkody. Natomiast amerykanom udało się bez przeszkód dostarczyć zaopatrzenie i posiłki.

2 wrzesień 1942

ZSRR: Na północy od Stalingradu oddziały niemieckie dotarły do Wołgi. Rosjanie wycofali 62 i 64 armie na wewnętrzny pierścień obrony pod Stalingradem.

N. Gwinea: Japończycy wyładowali posiłki w Basabura i w dalszym ciągu posuwali się szlakiem Kokoda.

Guadalcanal: Wojska amerykańskie umocniły przyczółek na wyspie rozmieszczając wokół plaży 3 batalion obrony wybrzeża.

Atlantyk: Aliancki konwój PQ-18 złożony z 46 statków rozpoczął swój rejs do Murmańska. Konwój posiadał największą jak do tej pory eskortę w której skład wchodziły: krążownik "Scylla", lotniskowiec eskortowy "Avenger", 20 niszczycieli, 2 okręty obrony przeciwlotniczej, 2 okręty podwodne, 4 korwety i 3 trałowce. Osłonę stanowiły krążowniki "Norfolk", "Suffolk" i "London". Ubezpieczenie tworzyły pancerniki "Anson" i "Duke of York", krążownik "Jamaica" i 5 niszczycieli.

W rejonie Trynidadu brytyjskie niszczyciele "Vimy", "Pathfinder" i "Quentin" zatopiły niemiecki okręt podwodny "U-162".

Na zachód od Brestu brytyjskie samoloty zatopiły niemiecki U-boot "U-705".

Bałtyk: W porcie w Gdyni na skutek zderzenia zatonął niemiecki okręt podwodny "U-222".

3 wrzesień 1942

ZSRR: Na froncie radzieckim Grupa Armii B, złożona z 2 i 6 armii dowodzonej przez von Paulusa, 4 Dywizji Pancernej i 2 armii węgierskiej, podeszła pod Stalingrad.

Atlantyk: Na południowy zachód od Islandii amerykańskie samoloty zatopiły niemiecki okręt podwodny "U-756"

Egipt: Gen. Rommel traci kolejne 2450 ludzi, 50 dział i 400 pojazdów pancernych, a także zużył ogromne ilości paliwa. Obie strony szykują się do bitwy pod El Alamein.

4 wrzesień 1942

Guadalcanal: Japońskie niszczyciele dostarczyły na wyspę ostatnich żołnierzy oddziału Kawaguchi.

Pacyfik: Amerykański pierwszy batalion rajdersów piechoty morskiej przeprowadził rozpoznanie na wyspie Savo, gdzie nie było japończyków.

Koło przylądka Lunga japońskie niszczyciele zatopiły 2 amerykańskie niszczyciele transportowe.

M. Śródziemne: Brytyjskie bombowce zatopiły koło Tobruku włoski torpedowiec "Polluce"

5 wrzesień 1942

Niemcy: Alianci zbombardowali Bremę i Hawr.

N. Gwinea: Japończycy wycofali drogą morską swoje wojska z przyczółka w zatoce Milne.

6 wrzesień 1942

N. Gwinea: Japończycy zajęli osadę Efogi na szlaku Kokoda, zaledwie 75 km. na północ od Port Moresby.

Egipt: Wojska niemieckie Afrika Corps wycofały się z pod El Alamein.

7 wrzesień 1942

Guadalcanal: Amerykańskie transportowce dostarczyły na wyspę zaopatrzenie.

8 wrzesień 1942

Guadalcanal: Ok. 700 żołnierzy amerykańskich szturmowych jednostek specjalnych i spadochroniarzy piechoty morskiej wylądowało w Tasimboko na tyłach japońskiego Oddziału Wydzielonego Kawaguchi. Po krótkiej potyczce amerykanie wycofali się. Zakłóciło to jednak przygotowania do japońskiego natarcia. Lotnictwo japońskie zbombardowało wyspę.

Pacyfik: W nocy japoński dywizjon niszczycieli ostrzelał wyspę Tulagi.

N. Gwinea: 5 batalionów japońskich natarło szlakiem Kokoda, zmuszając do odwrotu 3 australijskie bataliony broniące się w Efogi. 

Atlantyk: Niemieckie samoloty odkryły brytyjski konwój PQ-18. Dowództwo niemieckie natychmiast skierowało przeciwko niemu 12 U-bootów.

9 wrzesień 1942

USA: W nocy pilot japoński Nobuo Fujita w wodnosamolocie przetransportowanym przez okręt podwodny I-25 zrzucił bomby zapalające na zalesione stoki góry Emily w stanie Oregon. Atak nie spowodował poważniejszych pożarów.

N. Gwinea: Na szlak Kokoda wyruszyła 25 brygada australijska.

Pacyfik: Z Truk wyszła Połączona Flota aby osłonić konwój płynący na Guadalcanal oraz wesprzeć natarcie planowane na 12 września.

Bałtyk: Po wejściu na minę koło Krynicy Morskiej zatonął niemiecki okręt podwodny "U-446".

10 wrzesień 1942

Madagaskar: Wojska brytyjskie wylądowały na zachodnim wybrzeżu. Wyspa znajdowała się pod kontrola rządu w Vichy.

ZSRR: Niemiecki klin pancerny przebił się do Wołgi pod Kuporosnoje, gdzie czynny był most pontonowy. Po dwóch dniach ciężkich walk Rosjanom udało się odepchnąć wroga od rzeki.

Atlantyk: Niemcy przerzucili z Narviku do fiordu Alta pancernik "Admiral Scheer" i krążowniki "Koln" i "Admiral Hipper" z zamiarem zaatakowania brytyjskiego konwoju PQ-18 zmierzającego do Murmańska.

W rejonie zatoki Biskajskiej zaginął włoski okręt podwodny "Morosini".

11 wrzesień 1942

N. Gwinea: Po klęsce na przyczółku w zatoce Milne japończycy postanowili ewakuować swoje oddziały z pobliskich wysp Trobriandzkich. Wojska australijskie oderwały się od nieprzyjaciela pod Efogi i wycofały się na nową linię obrony pod Oribawiba.

12 wrzesień 1942

Libia: Nieudana próba zdobycia Tobruku przez wojska alianckie.

Guadalcanal: Rozpoczęła się bitwa o "Krwawy Grzbiet" (Bloody Ridge). Oddział Kawaguchi zaatakował południowo-wschodni odcinek amerykańskiego przyczółka i został odparty z dużymi stratami.

ZSRR: Niemcy stali niemal na skraju Stalingradu. Włamali się w obronę na styku radzieckich 62 i 64 armii, zdobyli kilka wzgórz górujących nad miastem, zajęli kluczowe pozycje na podejściach do fabryki traktorów. Od centrum miasta dzieliło ich zaledwie ok. 3-4 km. Radzieckie dowództwo obronę miasta powierzyło 62 armii, która miała bronić jego północnej i środkowej części i 64 armii broniącej jego południowej części.

Atlantyk: Brytyjski niszczyciel "Faulknor" z eskorty konwoju PQ-18 niedaleko Wyspy Niedźwiedziej zatopił niemiecki okręt podwodny "U-88".

Wieczorem 600 Mm od Azorów niemiecki okręt podwodny "U-156" zatopił samotnie płynacy transportowiec wojska "Laconia", który na pokładzie wśród 3000 ludzi miał 1800 włoskich jeńców. Po ataku dowódca niemieckiej łodzi wysłał wiadomość otwartym tekstem, że nie będzie atakował statków płynących na pomoc. Kilka U-bootów wyłowiło rozbitków i wzięło na hol łodzie z nimi. Samolot amerykański który nadleciał w tym czasie zbombardował niemiecki okręt uszkadzając do i zatopił łódź z rozbitkami przez niego holowaną. Po tym wydarzeniu admirał Donitz wydał rozkaz zakazujący niemieckim okrętom podwodnym ratowania rozbitków tzw. "rozkaz lacoński".  

13 wrzesień 1942

Niemcy: Alianci bombardowali zakłady Focke-Wulfa w Bremie.

Guadalcanal: Amerykanie bezskutecznie próbowali ścigać oddział Kawaguchi.

ZSRR: Rozpoczął się drugi etap walk o Stalingrad, m.in. obejmował on etap walk na peryferiach i w centrum miasta oraz przeciwuderzenia radzieckie na południe od miasta i działania zaczepne Rosjan na północ od miasta. Rano niemiecka 6 armia zaatakowała z opanowanych wcześniej wzgórz i pozycji radziecką 62 armię broniącą Stalingradu. Główne siły uderzyły na centralną część miasta z rejonu osiedla lotniczego i osady Gumrak w kierunku Kurhanu Mamaja i Dworca Stalingrad-I. Niemcom udało się nieznacznie włamać w obronę radzieckiej 62 armii, m.in. dotarli do fabryk "Barrikady" i "Krasnyj Oktiabr", a na południu opanowali stacją Sadowa i przedmieścia Minina.

Atlantyk: Na trasie konwoju PQ-18 niemieckie U-booty zatapiają 2 statki a niemieckie samoloty torpedowe 8 dalszych przy stracie 5 samolotów.

M. Śródziemne: Desant brytyjski w Tobruku. Z Aleksandrii wypłynęły niszczyciele "Sikh" i "Zulu" z 350 żołnierzami na pokładach. Wcześniej port opuściło 21 ścigaczy ze 150 żołnierzami piechoty morskiej. Okręty te spotkały się następnie z krążownikiem "Coventry" i niszczycielami osłony. Celem całej eskadry było wysadzenie w porcie w Tobruku małego desantu, który miał zniszczyć tam urządzenia przeładunkowe i baterie nabrzeżne a następnie wycofać się. Rezultat frontalnego ataku tych słabych sił na silnie broniony port był katastrofalny. Z 21 ścigaczy tylko 2 zdołały wyrzucić szczupły oddział na nabrzeże, z którego nikt nie wrócił. "Sikh", który próbował wspomóc ścigacze i przedrzeć się do portu został zatopiony ogniem artylerii nadbrzeżnej. "Coventry" i "Zulu" zostały zatopione bombami lotniczymi. Klęska operacji która miała odciążyć Brytyjczyków pod El Alamein pokazała, że desant na silnie broniony port może być podjęty tylko dużymi siłami dysponującymi sprzętem desantowym.

14 wrzesień 1942

Guadalcanal: Wojska japońskie wycofały się z Krwawego Grzbietu, ale próbowali w innych miejscach przebić się przez amerykańskie linie obrony.

Pacyfik: Grupy Operacyjne lotniskowców "Wasp" i "Hornet" połączyły się na południe od wysp Salomona, aby osłonić konwój mający dostarczyć na Guadalcanal transport 7 pułku piechoty morskiej.

N. Gwinea: Wojska australijskie pomimo wzmocnienia musiały wycofać się w kierunku Port Moresby i zajęli pozycje na Grzbiecie Imita, 45 km. od miasta.

ZSRR: Dla poprawienia sytuacji 62 armii dowództwo radzieckie w Stalingradzie wydało rozkaz przeciwuderzenia. Po półgodzinnym przygotowaniu artyleryjskim i początkowym sukcesie w centrum natarcie załamało się. Wtedy to Niemcy wprowadzili do walki 7 dywizji piechoty i ok. 500 czołgów i przebojem nie zważając na straty wdarło się do miasta. Pod koniec dnia Niemcy zdobyli Dworzec Stalingrad-I i po raz drugi dotarli do Wołgi w rejonie Kuporosnoje. Szczególnie krwawe walki toczyły się o Kurhan Mamaja, który w końcu Niemcy opanowali.

Atlantyk: Następny dzień niemieckich ataków na brytyjski konwój PQ-18. Niemcom udaje się zatopić wielki zbiornikowiec oraz statek amunicyjny tracąc własny okręt "U-589" oraz 25 samolotów.

Niemieckie U-booty zaatakowały w zatoce Św. Wawrzyńca aliancki konwój ON-127 zatapiając bez strat własnych 7 statków, a "U-91" zatopił kanadyjski niszczyciel "Ottawa".

M. Śródziemne: Na północ od Bougie w Algierii brytyjskie samoloty zatopiły włoski okręt podwodny "Alabastro".

15 wrzesień 1942

Pacyfik: Amerykański lotniskowiec "Wasp", pancernik "North Carolina" i niszczyciel "O'Brien" zostały storpedowane na południe od wysp Salomona, w "alei torpedowej" jedną salwą przez japoński okręt podwodny I-19. Lotniskowiec zatonął.

Guadalcanal: Dotarły tu posiłki amerykańskie pozwalające na rozszerzenia przyczółka.

N. Gwinea: Do Port Moresby przerzucono drogą morską pierwszy amerykański oddział walczący na Nowej Gwinei. Był to 126 pułk piechoty.

ZSRR: Dowódca radziecki frontów Południowo-Wschodniego i Stalingradzkiego postanowił wykonać przeciw uderzenie wojskami 62 i 64 armii oraz oddanej im do dyspozycji z odwodów 13 DPG, której oddziały po przeprawieniu się przez Wołgę weszły do walk w mieście i udaremniła dotarcie Niemców do Wołgi w centrum Stalingradu.

Atlantyk: Brytyjski konwój PQ-18 atakuje 50 niemieckich samolotów, lecz bez rezultatów.

Na południe od Wysp Owczych brytyjskie samoloty zatopiły niemiecki okręt podwodny "U-261".

16 wrzesień 1942

USA: Sformowano 3 Dywizję Piechoty Morskiej.

N. Gwinea: Wojska japońskie dotarły do najbliżej położonego miejsca od Port Moresby podczas swojego natarcia na szlaku Kokoda. Alianci bronili się dzielnie na pozycjach wzdłuż grzbietu Imita, aż japoński napór osłabł.

ZSRR: Podczas walk w Stalingradzie radziecka 13 DPG odbiła Kurhan Mamaja. 

Atlantyk: O świcie brytyjski niszczyciel "Impulsive" z konwoju PQ-18 zatopił niemiecki okręt podwodny "U-457". Okręty osłony opuszczają konwój i dołączają do konwoju powrotnego do Anglii QP-15. Przy PQ-18 pozostaje tylko bezpośrednia osłona i 5 niszczycieli radzieckich z Murmańska.

M. Śródziemne: W cieśninie Sycylijskiej prawdopodobnie po wejściu na minę zatonął brytyjski okręt podwodny "Talisman".

17 wrzesień 1942

ZSRR: Wieczorem Niemcy ostatecznie zostali wyparci z Dworca Stalingrad-I i odrzuceni za linię kolejową pozostawiając 10 spalonych czołgów.

Atlantyk: Niemieckim samolotom przy wejściu do Morza Białego udało się zatopić jeden statek. Ostatni atak na ten konwój przypuściło jeszcze 24 Junkersy gdy okrętu stały na redzie w Murmańsku. Podczas całej trasy ofiarom samolotów i U-bootów padło 13 statków. Niemcy stracili ok. 40 samolotów i 3 U-booty.

18 wrzesień 1942

Guadalcanal: Wylądował tu 7 pułk PM przywożąc ze sobą potężne zapasy amunicji, paliwa i innych materiałów wojennych.

Madagaskar: Brytyjczycy wylądowali na wschodnim wybrzeżu wyspy w Tamatave.

19 wrzesień 1942

Guadalcanal: Po ostatnich dostawach przywrócono wojskom amerykańskim pełne racje żywnościowe. Umocniono linie obronne.

ZSRR: Tego dnia nastąpił radziecki kontratak 62 i 64 armii w Stalingradzie mający wyprzeć Niemców z zajętych do tej pory pozycji w mieście, lecz mimo, że trwał 2 dni nie przyniósł żadnych rezultatów.

20 wrzesień 1942

Pacyfik: Japońska Połączona Flota zawróciła do Truk. Japoński wywiad oceniał, że na Guadalcanal amerykanie posiadają ok. 7500 żołnierzy piechoty morskiej. W rzeczywistości było ich ponad 19 tys.

ZSRR: W Stalingradzie od 17 do tego dnia trwały zacięte walki o wielki elewator, który kilka razy przechodził z rąk do rąk stojący na południowym krańcu miasta.

Atlantyk: Niemieckie okręty podwodne atakują brytyjski konwój z Murmańska do Loch Ewe. "U-703" torpeduje brytyjski niszczyciel "Somali", a "U-435" zatapia 3 statki konwoju. W sumie konwój traci 4 statki.

21 wrzesień 1942

Birma: Brytyjczycy rozpoczęli ofensywę wzdłuż wybrzeża Arakan.

ZSRR: Niemieckie zgrupowanie w składzie kilku dywizji piechoty, wsparte czołgami i lotnictwem podjęło na nowo próbę przedarcia się do Wołgi w centrum Stalingradu. Uderzenie wyszło na radzieckie 13 DPG oraz 42 i 92 brygady piechoty. Mimo druzgocącej przewagi wojska niemieckie przez 2 dni posunęły się zaledwie o kilkadziesiąt metrów, stracili przy tym kilkuset zabitych i ok. 40 czołgów, ale Wołgi nie osiągnęli.

22 wrzesień 1942

Madagaskar: Oddziały wierne rządowi w Vichy wobec zbliżających się wojsk brytyjskich i wolnych Francuzów opuściły stolicę Tananariwę i wycofały się na południe.

ZSRR: Trwały zacięte walki w Stalingradzie, szczególnie zacięte na linii obrony radzieckiej 13 DPG.

23 wrzesień 1942

Madagaskar: Brytyjczycy zajęli Tananariwę.

Guadalcanal: 1 batalion 7 pułku piechoty morskiej pod dowództwem ppłk. Lewisa Pullera, przedostał się przez japońskie linie i zajął górę Austen daleko na tyłach wroga.

Atlantyk: Na północny wschód od Islandii brytyjskie samoloty zatopiły niemiecki okręt podwodny "U-253".

24 wrzesień 1942

Guadalcanal: Amerykanie bronili się na górze Austen.

25 wrzesień 1942

Pacyfik: Australijski niszczyciel "Voyager" wszedł na skały i załoga musiała go zatopić.

Guadalcanal: Amerykanie nadal bronili się na górze Austen oraz w rejonie Matanikau-Kokumbona.

N. Gwinea: Australijczycy zaatakowali na szlaku Kokoda.

ZSRR: Dowództwo niemieckie postanowiło wzmocnić 6 armię polową pod Stalingradem oddając jej 2 dywizje z 4 armii pancernej.

26 wrzesień 1942

Guadalcanal: Amerykanie rozpoczęli ograniczone natarcie.

Siangapur: Oddział brytyjskich sił specjalnych poruszając się na kajakach wpłynął do portu w Singapurze i zatopił lub uszkodził statki o łącznej pojemności ok. 40 tys.ton.

Atlantyk: Na północnym Atlantyku niemiecki okręt podwodny "U-404" zatopił brytyjski niszczyciel "Veteran"

27 wrzesień 1942

N. Gwinea: Japończycy wycofali się z Oribawiba na szlaku Kokoda.

Guadalcanal: Nie mogąc sforsować rzeki Matanikau, batalion amerykańskiej piechoty morskiej przedostał się morzem do Point Cruz na tyłach japońskich w nadziei, że pomoże to dwóm innym batalionom sforsować rzekę. Batalion został otoczony przez japończyków i musiał po zażartej walce przebić się do morza. Japońskie lotnictwo zbombardowało pozycje amerykańskie.

ZSRR: W Stalingradzie uprzedzając niemieckie natarcie Rosjanie wykonali przeciwuderzenie siłami 62 i 64 armii. Kontratak nie powiódł się, a Niemcy po uporządkowaniu swoich oddziałów sami przystąpili do natarcia przejmując całkowicie inicjatywę. Niemcom udało się dotrzeć do Kurhanu Mamaja i osiedla Krasnyj Oktiabr. Ciężkie walki toczono w południowej części Stalingradu. Tu oddziały niemieckie po zepchnięciu Rosjan przedarli się do Wołgi na odcinku 10 km w rejonie na południe od ujścia Carycy do osady Kuporosnoje. Opanowali też dworzec Stalingrad-II oraz pobliski węzeł komunikacyjny.

Atlantyk: W zatoce Biskajskiej zatonął na minie niemiecki U-boot "U-165".

28 wrzesień 1942

N. Gwinea: W Port Moresby wylądowały ostatnie oddziały amerykańskiej 32 Dywizji Piechoty.

29 wrzesień 1942

Guadalcanal: Stosunek sił przedstawiał się następująco: na Guadalcanal amerykanie mieli ponad 19 tys. żołnierzy a na Tulaga ok. 3300. Japończycy posiadali ok. 12 tys. żołnierzy.

ZSRR: Na północ od Stalingradu radzieckie 51 i 57 armie wykonały przeciwuderzenie i zaskoczyły Niemców. 51 armia wdarła się prawie 5 km w głąb niemieckiej obrony 75 km od południowego skraju Stalingradu, a 57 armia na głębokość ok 18 km i opanowały rejon Sadowego położony jeszcze bardziej na południe. Oprócz walk w centrum Stalingradu toczyły się również ciężkie walki na tzw. orłowskim wybrzuszeniu które to Niemcy chcieli zlikwidować, a którego broniły dwie rosyjskie brygady. Niemcy po ześrodkowaniu oddziałów z 16 DPanz., 60 DZmot., oraz 100 i 389 DP rozpoczęli natarcie na Orlowkę. Po nierównej walce oddziały rosyjskie wycofały się.

30 wrzesień 1942

Pacyfik: Pierwszy japoński nalot na wyspę Adak na Aleutach.

ZSRR: Niemcy atakujący z uporem Stalingrad opanowali osiedla fabryczne Barrikady i Krasnyj Oktiabr. Niemcy ponownie o godz. 13.00 rozpoczęli atak na Orłowkę. 

Atlantyk: W tym miesiącu niemieckim U-bootom udało się zatopić na północnym Atlantyku 28 statków (151 413 BRT), działającym koło wybrzeży Amerykańskich udało się na  Morzu Karaibskim zatopić 25 statki (115 234  BRT), na wodach kanadyjskich 10 statków (38 615 BRT).

W tym miesiącu w rejonie północnej Norwegii zaginął radziecki okręt podwodny "K-2".

M. Czarne: W tym miesiącu zaginał na Morzu Czarnym radziecki okręt podwodny "M-60" w rejonie Odessy, prawdopodobnie po wejściu na miny. 

Styczeń - Luty - Marzec - Kwiecień - Maj - Czerwiec - Lipiec - Sierpień - Październik - Listopad - Grudzień