t="69">

stat4u

p.s.2001.03.24

S

1 maj 1942

Birma: Japończycy wkroczyli do Mandalay i pomaszerowali dalej w kierunku Indii.

ZSRR: Ogólna liczebność sił niemieckich wystawionych do walki z armią radziecką wynosiła: 5.388 tys. żołnierzy, 51.164 działa i moździerze, 3164 czołgi i działa  pancerne, 2815 samolotów, 178 dywizji, 8 brygad. Siły te wspierane były przez wojska fińskie, rumuńskie, węgierskie, włoskie, słowackie i hiszpańskie. Razem liczyły one 810 tys. żołnierzy, 5977 dział, 65 czołgów i 580 samolotów.

 Atlantyk: Na wschód od Islandii zatonął brytyjski niszczyciel "Punjabi" po zderzeniu z pancernikiem "King George V".

M. Śródziemne: Brytyjskie samoloty koło Kartageny uszkodziły niemiecki okręt podwodny "U-573", który następnego dnia został w Kartagenie internowany. 2 sierpnia 1942 roku został wcielony do marynarki hiszpańskiej jako "G-7".

2 maj 1942

Pacyfik: U brzegów Honsiu amerykański okręt podwodny "Drum" zatopił japoński okręt-bazę wodnopłatowców "Mizuho".

Filipiny: Na wyspie Mindanao alianci zatrzymali na krótki czas natarcie japońskie.

Pacyfik: Z małej wyspy Tulagi koło Guadalcanal ewakuowano niewielki garnizon australijski.

Pacyfik: Amerykański admirał Fletcher wraz z lotniskowcem "Yorktown" oraz krążownikami "Astoria", "Chester", "Portland" i 6 niszczycielami, postanowił nie czekając na lotniskowiec "Lexington" wypłynął na spotkanie z japońskim zespołem mającym zaatakować Port Moresby na Nowej Gwinei.

Atlantyk: Niemieckie niszczyciele zatopiły holowany do zatoki Kolskiej krążownik brytyjski "Edinburgh" i uszkodziły niszczyciele "Foresight" i "Forester" tracąc niszczyciel "Hermann Schoeman".

Na Morzu Norweskim zatonął polski okręt podwodny "Jastrząb" zatopiony pomyłkowo przez brytyjski torpedowiec "Seagull" i niszczyciel "St. Albans".

M. Śródziemne: Brytyjskie samoloty koło Kartageny zatopiły niemiecki okręt podwodny "U-74".

3 maj 1942

Jugosławia: Niemcy wzmocniły swoje siły do walki z partyzantami.

Filipiny: Wojska japońskie wylądowały w Cagayan na Mindanao, ostatnim dużym miastem filipińskim pozostającym w rękach amerykańskich. Mimo zaciętego oporu oddziałów alianckich na Mindanao japończykom udało się zepchnąć ich w głąb wyspy.

Pacyfik: Japończycy wysadzili niewielki garnizon na wyspie Tulagi koło Guadalcanal.

Filipiny: Z twierdzy Corregidor amerykanie okrętem podwodnym ewakuowali najważniejszy personel m.in. kryptoanalityków.

4 maj 1942

Filipiny: Korzystając z chwilowej przerwy w japońskim natarciu, amerykanie przegrupowali swoje oddziały.

Pacyfik: Amerykańskie samoloty pokładowe z lotniskowca "Yorktown" zbombardowały zajętą dzień wcześniej przez japończyków wyspę Tulagi, uszkadzając niszczyciel, który japończycy wprowadzili na mieliznę w celu uratowania załogi.

5 maj 1942

Niemcy: Przez cztery noce pod rząd bombardowano Stuttgart.

Pacyfik: Japońskie zespoły lotniskowców "Zuikaku" i "Shokaku" wpłynęła od północy na Morze Salomona z zadaniem wsparcia operacji prowadzonych na terenie archipelagu Wysp Salomona i przeciwko Port Moresby.

Amerykańskie zespoły lotniskowców "Yorktown" i "Lexington" spotkały się na Morzu Koralowym.

Filipiny: Na wyspie-twierdzy Corregidor japończycy wysadzili desant.

O. Indyjski: Brytyjczycy wylądowali w bazie morskiej Diego Suarez na północnym Madagaskarze podległym rządowi w Vichy. Samoloty z lotniskowca "Illustrious" zatopiły francuski okręt podwodny "Beveziers".

Burma: Wojska brytyjskie wycofały się z miasta Akyab.

Japonia: Cesarska Kwatera Główna w Tokio wydała Połączonej Flocie rozkaz zaatakowania Midway i Wysp Aleuckich.

Libia: Włoskie dowództwo "Comando Supremo" zażądało od marszałka Rommla zatrzymania jego ofensywy na Egipt w celu skupienia wszystkich sił osi na operacji "Herkules". Po ciężkich utarczkach słownych włosi ustąpili dowódcy niemieckiemu i zgodzili się odłożyć planowaną operację.  

6 maj 1942

Pacyfik: Na Morzu Koralowym trwały wzajemne poszukiwania się zespołów lotniskowców amerykańskiego i japońskiego. Ktoś nazwał te podchody "wojną fantomów". I tak się złożyło, że pod koniec dnia oba wrogie zespoły lotniskowców znalazły się od siebie w odległości 70 Mm, nic o sobie nie wiedząc.

Filipiny: Na wyspie-twierdzy Corregidor gen. major Jonathan Wainwright poddał wszystkie siły amerykańsko-filipińskie walczące jeszcze na Filipinach. Mimo to na Mindanao została wznowiona japońska ofensywa.

Birma: Oddziały chińskie walczące na terenie Birmy otrzymały rozkaz powrotu do Chin.

M. Śródziemne: Po wejściu na minę zatonął brytyjski okręt podwodny "Urge"

7 maj 1942

Pacyfik: Początek bitwy na Morzu Koralowym. Była pierwszym w historii starciem lotniskowców i pierwszą bitwą morską, w której walczące ze sobą okręty nie widziały się nawzajem. Japoński zespół to przede wszystkim 2 lotniskowce "Shokaku" i "Zuikaku" oraz lekki lotniskowiec "Shoho" wraz z osłoną krążowników i niszczycieli. Amerykański Zespół Operacyjny 17 pod dowództwem kontradmirała Fletchera to 2 lotniskowce "Yorktown" i "Lexington", 8 krążowników i 11 niszczycieli. O godz. 8.15 samolot rozpoznawczy z "Yorktowna" odkrył japoński zespół i podał jego namiary. Admirał Fletcher zarządził start swoich samolotów. W powietrze Z "Lexingtona " poderwało się 29 bombowców nurkujących, 12 samolotów torpedowych i 10 myśliwców. Pół godziny później z "Yorktowna" wystartowały 23 nurkowce, 10 torpedowców i 8 myśliwców. Rankiem samoloty rozpoznawcze z japońskich lotniskowców wykryły amerykański tankowiec zaopatrzeniowy "Neosho" i towarzyszący mu niszczyciel "Sims". Opierając się na błędnym meldunku, identyfikującym je jako lotniskowiec i krążownik, wiceadmirał Takagi wysłał swoje samoloty, które za cenę 6 straconych maszyn posłały obie jednostki amerykańskie na dno. Amerykanie również otrzymali błędny meldunek o 2 lotniskowcach i 4 krążownikach, które okazały się 2 krążownikami i 4 niszczycielami, lecz pilot w pośpiechu pomylił rubryki kodowe. Zawrócono, więc wysłane już do ataku samoloty, które w drodze powrotnej natknęły się na japońską flotę inwazyjną mającą zaatakować Port Moresby. Podczas tego ataku w ciągu 10 minut amerykanom udało się zatopić lekki lotniskowiec "Shoho", który eskortował transportowce. Z załogi zatopionego lotniskowca japoński niszczyciel "Sazanami" uratował zaledwie ok. 100 rozbitków. Amerykanie stracili podczas tego ataku zaledwie 3 samoloty. Dzięki temu zaniepokojeni japończycy wstrzymali operację desantową. Na wieść o armadzie desantowej Fletcher wysłał przeciwko nim eskadrę krążowników. Eskadra pod komendą Brytyjczyka kontradmirała Grace'a ruszyła za przeciwnikiem, ale jedynym sukcesem było odparcie nalotu 31 japońskich bombowców, po którym nastąpił omyłkowy nalot bombowców B-17 amerykańskich wojsk lądowych. W obu nalotach eskadra nie odniosła szkód. Japończycy zameldowali o zatopieniu 2 pancerników i krążownika. Pod wieczór Takagi wysłał samoloty z zadaniem wykrycia lotniskowców amerykańskich. Wyprawę przechwyciły samoloty z osłony lotniskowców Fletchera i strąciły 9 japońskich maszyn. Tymczasem zapadł zmrok i japońscy piloci zagubili się w drodze powrotnej. Sześć samolotów przez pomyłkę usiłowało wylądować na pokładzie Yorktowna i zostało zestrzelonych. 11 wpadło do morza próbując lądować na własnych lotniskowcach.

O. Indyjski: Brytyjczycy odebrali Francuzom wiernym rządowi w Vichy miasto Diego Suarez na Madagaskarze. Samoloty z brytyjskiego lotniskowca "Illustrious" zatopiły w tym rejonie francuski okręt podwodny "Le Heros".

8 maj 1942

ZSRR: Ofensywa niemiecka w roponośnym rejonie Kaukazu.

Pacyfik: Drugi dzień bitwy na Morzu Koralowym. Jeszcze przed świtem z pokładów lotniskowców wystartowały z przeciwnych kierunków wyprawy bombowe. Japończycy wysłali 121 samolotów, amerykanie 122. Lepszą sytuację mieli jednak Japończycy. Ich flota znajdowała się na Morzu Salomona, gdzie niebo było zachmurzone, a amerykanie płynęli po Morzu Koralowym, gdzie morze było równe jak stół a niebo bezchmurne. Amerykanie zaatakowali pierwsi, ok. 10,57 bombowce z Yorktowna nadleciały nad "Shokaku", trafiając go dwukrotnie i niszcząc pokład tak, że nie można było z niego skorzystać. Połowa samolotów z "Lexingtona" nie odnalazła japończyków, ale reszta natknęła się na "Shokaku" o ok. 12,40 trafiła go kolejną bombą. "Shokaku" natychmiast został wysłany do portu Truk. W tym samym mniej więcej czasie japończycy zaatakowali amerykański zespół. Między 11,18 a 11,40 "Yorktown" został trafiony tylko jedną bombą. Natomiast "Lexington" trafiony przez 2 torpedy i 2 bomby stanął w płomieniach i zaczął nabierać przechyłu. I w tej korzystnej dla siebie sytuacji Takagi zarządził odwrót pozostawiając amerykanom, którzy ponieśli większe straty taktyczne zwycięstwo. Mimo wysiłków załogi "Lexington" podzielił los "Neosho" i "Simsa", spoczywając na dnie Morza Koralowego. Japończycy stracili jedynie lekki lotniskowiec "Shoho", ale zrezygnowali z desantu na Port Moresby.

Birma: Japończycy podeszli pod bronione przez Chińczyków miasto Muitkyina na północy kraju.

Australia: Gen. MacArthur wezwał Komitet Szefów Sztabów do zatwierdzenia planów ofensywy pod jego dowództwem w rejonie wysp Salomona.

M. Śródziemne: Koło Malty po wejściu na minę zatonął brytyjski okręt podwodny "Olympus"

O. Indyjski: Brytyjski niszczyciel "Active" zatopił koło Diego Suarez na Madagaskarze francuski okręt podwodny "Monge".

9 maj 1942

Pacyfik: Dowództwo japońskie zaniechało desantu na Port Moresby. Amerykanie przybyli na wyspy Tonga i Galapagos.

Atlantyk: W rejonie przylądka Hatteras koło USA amerykański ścigacz "Icarus" zatopił niemiecki okręt podwodny "U-352".

10 maj 1942

W. Brytania: W. Churchill ostrzegł Niemców przed użyciem gazów bojowych w ZSRR.

Filipiny: Wojska alianckie broniące się na Mindanao skapitulowały i przeszły do działań partyzanckich.

Birma: Japończycy zaatakowali wycofujących się Brytyjczyków pod miastem Shwegyin.

11 maj 1942

Pacyfik: Na Nowej Brytanii w Kanale Św. Jerzego amerykański okręt podwodny S-42 zatopił japoński stawiacz min Okinoshima.

M. Śródziemne: Przeciwko konwojowi włoskiemu płynącemu do Benghazi dowództwo brytyjskie wysłało dywizjon niszczycieli "Lively", "Jackal", "Kipling" i "Jervis" pod dow. kmdr. L. Polanda. Po zauważeniu przez włoskie samoloty obserwacyjne zarządzono natychmiastowy powrót do Aleksandrii. Włoskie lotnictwo jednak odnalazło okręty brytyjski. Po południu 31 bombowców torpedowych posłało na dno niszczyciel "Lively". O godz. 20.00 bomby zatopiły niszczyciel "Kipling", a ciężko uszkodzony "Jackal" został wzięty na hol. Jednak po drodze następnego dnia zatonął. Do Aleksandrii dotarł jedynie "Jervis". Od tej pory Brytyjczycy nie podejmowali już w tym rejonie żadnych akcji bez osłony lotnictwa.

12 maj 1942

ZSRR: Wojska radzieckie przeszły do kontrofensywy w pobliżu Charkowa.

Birma: Wojska japońskie przekroczyły rzekę Salween.

Atlantyk: Na Morzu Barentsa niemieckie dozorowce zatopiły radziecki okręt podwodny "K-23".

USA: Niemiecki okręt podwodny U-553 dotarł podczas śmiałego rajdu do ujścia rzeki Św. Wawrzyńca w zatoce o tej samej nazwie, czym wywołał szok po obu stronach oceanu wśród aliantów.

Atlantyk: W ciągu dwóch nocy niemieckie U-booty z grupy "Hecht" zatopiły na środku Atlantyku 7 alianckich frachtowców z konwoju ON-92.

13 maj 1942

Pacyfik: Amerykanie wylądowali na Fidzi, luzując garnizon nowozelandzki.

M. Czarne: Koło Sewastopola po wejściu na radziecką minę zatonął radziecki niszczyciel "Dzierżyńskij".

14 maj 1942

Filipiny: Poddały się resztki wojsk alianckich broniących się w górach Luzonu. Część z nich przeszła do walk partyzanckich.

Birma: Japończycy dotarli do gór Arakan. Pod kontrolą Brytyjczyków pozostał tylko wąski pas kraju na granicy Indii. Wojska brytyjskie w Birmie zostały doszczętnie rozbite.

15 maj 1942

Birma: Brytyjskie dowództwo wycofało się do hinduskiego miasta Imhal w stanie Assam.

N. Gwinea: Australijczycy rozpoczęli okopywać się wokół Port Moresby.

16 maj 1942

Indie: Przybyły tu pierwsze oddziały amerykańskie.

17 maj 1942

Pacyfik: Amerykański okręt podwodny "Tautog" zatopił japoński okręt podwodny I-28 koło Truk na Wyspach Karolińskich.

Pacyfik: Amerykańska łódź podwodna "Triton" zatopiła na południowy zachód od Kiusiu japoński okręt podwodny I-164.

18 maj 1942

Filipiny: Kapitulacja amerykańskich oddziałów broniących się jeszcze na Panay.

Pacyfik: Amerykańscy szyfranci rozszyfrowali wiadomości świadczące, że następnym celem japońskiego ataku będzie Midway.

19 maj 1942

Pacyfik: Admirał Nimitz wydał rozkaz przekazujący dowodzenie całym amerykańskim lotnictwem na południowym Pacyfiku od 20 maja kontradmirałowi McCainowi.

20 maj 1942

Alianci zaakceptowali plan Harrisa przewidujący zmasowane bombardowania niemieckich centrów przemysłowych.

Birma: Ostatni zorganizowany oddział brytyjski wycofał się z Birmy. Oddziały japońskie przeszły do obrony na linii granicy z Indiami. Mino wielu sukcesów japończykom nie udało się opanować górzystej północnej części Birmy, zamieszkałej przez wojownicze plemię Kaczin, które prowadziło skutecznie walkę partyzancką. W kampanii birmańskiej japończycy stracili 7 tys. żołnierzy, a Imperium Brytyjskie od 18 do 20 tys. Podobne straty miały oddziały chińskie walczące w Birmie.

Pacyfik: Amerykanie wysłali posiłki na Alaskę i Midway.

O. Indyjski: Japoński wodnopłatowiec startujący z okrętu podwodnego dokonał rozpoznania nad afrykańskim portem Durban.

ZSRR: Zakończyła się operacja ewakuacji 44, 47 i 51 radzieckich armii Frontu Krymskiego z półwyspu Karczeńskiego na Krymie na półwysep Tamański. Udało się ewakuować 120 tys. żołnierzy. Straty Rosjan to ok. 176 tys. żołnierzy oraz cały ciężki sprzęt. Niektóre działa Niemcy użyli do ostrzeliwania okrążonego Sewastopola.

21 maj 1942

Filipiny: Japończycy zajęli wyspy Samar Leyte.

Atlantyk: Islandię w drodze do ZSRR opuścił jeden z największych dotychczasowych konwojów alianckich PQ-16 składający się z 36 statków i osłona w tym polski "Garland", który podczas tego zadania został ciężko uszkodzony przez niemieckie samoloty. Po kilku dniach konwój dopłynął do ZSRR tracąc 7 statków. 

22 maj 1942

N. Gwinea: Amerykańskie samoloty transportowe przerzuciły do miasta Wau niewielkie oddziały dla wzmocnienia australijskiego garnizonu.

Meksyk: Meksyk wypowiedział Niemcom wojnę. Bezpośrednim pretekstem do tego kroku było zatopienie 14 maja w rejonie Florydy meksykańskiego zbiornikowca "Potrero del Llano" przez niemieckiego U-boota "U-564".

23 maj 1942

Pacyfik: Pierwszy start amerykańskich samolotów z lotniska Unmak na Wyspach Aleuckich.

24 maj 1942

Pacyfik: Wodnosamolot startujący z japońskiej łodzi podwodnej dokonał rozpoznania wyspy Kodiak leżące na południe od Alaski.

25 maj 1942

Pacyfik: Wodnosamolot z japońskiego okrętu podwodnego przeprowadził rozpoznanie wyspy Kiska w archipelagu Wysp Aleuckich, a z portu Onimato na Hokkaido wyszły japońskie lotniskowce kierując się ku tym wyspom.

26 maj 1942

Libia: Początek drugiej fazy ofensywy niemieckiej w Afryce Północnej pod El Gazala. Afrika Corps zaatakowało siłą 410 czołgów z 15 i 21 DPanc. (60 PzKpfw II, 300 PzKpfw III i 50 PzKpfw IV) wspieranych przez 228 czołgów włoskiej DPanc. "Aritte" (118 M-13 i 110 M-14). Naprzeciw tym siłom brytyjski gen. Ritchie miał do dyspozycji 1 i 7 DPanc. z 573 czołgami (167 Grant, 257 Crusader i 149 czołgów Stuart), oraz 1 i 32 BCz. z 431 czołgami (166 Valentine, 120 Matilda, 75 Grant i 70 Stuart). Po zrobieniu przez włoską dywizję "Trieste" przejść przez alianckie pola minowe, dywizja "Ariette" zaatakowała i zniszczyła III Indyjską Brygadę Motorową. Przedpola brytyjskich pozycji zostały obsadzone bateriami dział 57 mm. Te olbrzymie siły nie były w stanie zatrzymać Rommla. Popełniono te same błędy co w listopadzie 1941 roku, polegające na rozdzieleniu sił, dzięki czemu 

Pacyfik: Japoński wodnosamolot ponownie przeprowadził rozpoznanie wyspy Kiska.

Amerykański 16 Zespół Operacyjny z lotniskowcami "Enterprise" i "Hornet" przybył do Pearl Harbor.

Okręty japońskiej 1 Floty Powietrznej opuściły Morze Wewnętrzne i obrały kierunek na Midway. Z Saipanu i Guam wypłynęły transportowce mające na pokładach oddziały desantowe, mające zająć Midway.

Z portu San Francisco wyruszył transport wiozący amerykańską 37 Dywizję Piechoty na Fidżi.

27 maj 1942

Pacyfik: Do portu Pearl Harbor zawinął amerykański lotniskowiec "Yorktown".

Z portu w Okimoto wypłynął silnie eskortowany japoński zespół transportowców w kierunku Wysp Aleuckich.

Libia: Włoskie oddziały zaatakowały Bir Hacheim. Siły Rommla dotarły ok. 10 mil za linię obronna aliantów w Gazali. 

28 maj 1942

Meksyk: Meksyk wypowiedział wojnę państwom osi.

Pacyfik: Główne siły japońskiej Połączonej Floty opuściły Japońskie Morze Wewnętrzne i skierowały się w stronę Midway.

Z portu Pearl Harbor wypłynęły w morze 16 i 17 Zespoły Operacyjne z trzema amerykańskimi lotniskowcami "Enterprise", "Hornet" i "Yorktown".

M. Śródziemne: Na północny wschód od Tobruku brytyjskie niszczyciele zatopiły niemiecki okręt podwodny "U-568".

29 maj 1942

O. Indyjski: Wodnosamolot japoński z okrętu podwodnego dokonał rozpoznania Diego Suarez na północy Madagaskaru.

M. Śródziemne: Włoski niszczyciel "Pessagno" został zatopiony koło wybrzeży Libii przez brytyjski okręt podwodny "Turbulent".

30 maj 1942

Niemcy: Tysiąc samolotów bombowych RAF zaatakowało Kolonię.W rezultacie zniszczono obszar miasta o powierzchni 240 hektarów.

O. Indyjski: Japoński miniaturowy okręt podwodny storpedował brytyjski pancernik "Ramilles" i zbiornikowiec, które stały w porcie Diego Suarez na Madagaskarze.

Birma: Ostatni chińscy żołnierze wycofali się z Birmy do Chin.

Libia: Niemiecki gen. Rommel poprowadził atak 21 DPanc. na pozycje brytyjskiej Brygady Box.

31 maj 1942

Pacyfik: Z portu San Francisco wyszła eskadra starych amerykańskich pancerników, aby wesprzeć działania lotniskowców na środkowym Pacyfiku.

Obie wrogie floty zbliżały się do Midway.

Australia: Miniaturowy japoński okręt podwodny, któremu udało się dostać do portu w Sydney, storpedował jeden statek wywołując olbrzymią panikę.

ZSRR: Na Krymie niemieckie wojska 11 A zakończyły przygotowania do operacji "Stofang" (połów jesiotra), której zadaniem było zdobycie Sewastopola. Na półwyspie karczeńskim pozostawiono niemiecką 46 DP oraz rumuński 7 korpus (10 i 19 DP i 8 BKaw.). Pod Sewastopolem Niemcy skoncentrowali 2 korpusy: na północy LIV korpus (22, 24, 50 i 132 DP ogółem ok 75 tys. żołnierzy) i na południu XXX korpus (72 i 170 DP oraz 28 DLek. ogółem 55 tys. żołnierzy) oraz na wschodzie rumuński korpus górski (18 DP i 1 DGór.). W odwodzie pozostawały 4 DP rumuńskiej oraz pojedyncze pułki niemieckich 72 i 73 DP. Ogółem pod Sewastopolem było 203 tyś żołnierzy niemieckich wspartych 2045 działami w tym moździerze typu "Gamma" kalibru 427 mm, moździerze typu "Karl" kalibru 615 mm oraz działo kolejowe "Dora" o kalibrze 800 mm. Lotnictwo niemieckie składało się z 3, 52 i 77 pułku myśliwskiego, 77 pułku szturmowego oraz eskadr 5 pułków bombowych ogółem 750 samolotów. Sewastopola broniła radziecka Armia Nadmorska ( 25, 35, 109, 172, 345, 386 i 388 DP) w sile 101 tys. żołnierzy.

Atlantyk: W tym miesiącu niemieckim U-bootom działającym koło wybrzeży Amerykańskich udało się w rejonie tzw. Wschodniej Granicy Morskiej zatopić 5 statków (23 326 BRT). Na Morzu Karaibskim zatopiły 38 statków (167 121 BRT). W zatoce Meksykańskiej 41 statków (219 867 BRT).

Niemieckim i Włoskim okrętom podwodnym podczas tego miesiąca udało się w sumie zatopić 129 statków o łącznym tonażu 616 926 BRT.

Bałtyk: W miesiącu tym uznany został za zaginiony na Morzu Barentsa radziecki okręt podwodny "Szcz-401".

Libia: Włoska artyleria zadała ciężkie straty Brytyjczykom koło Sidra Ridge. 

Styczeń - Luty - Marzec - Kwiecień - Czerwiec - Lipiec - Sierpień - Wrzesień - Październik - Listopad - Grudzień