t="69">

p.s.2001.03.24

S

Pacyfik: Amerykański niszczyciel "Wadsworth" zatopił japoński okręt podwodny "I-182" koło Espiritu Santo.

ZSRR: 1 DP im. Tadeusza Kościuszki wyruszyła z obozu pod Siekcami na front.

2 wrzesień 1943

Niemcy: Cała produkcja wojenna przeszła pod kierownictwo Alberta Speera.

Pacyfik: Pod Truk amerykański okręt podwodny "Snapper" zatopił japoński okręt patrolowy.

N. Gwinea: Amerykańskie lotnictwo zbombardowało japońskie pozycje w Lae, zatapiając okręt patrolowy.

3 wrzesień 1943

Włochy: Włosi podpisali tajny rozejm z aliantami.

Wojska brytyjskie gen. Montgomery'ego przeprawiły się przez cieśninę Mesyńską na półwysep Apeniński  między Reggio di Calabria i Villa San Giovani. Operację tę poprzedziło bombardowanie brzegów włoskich przez pancerniki "Nelson", "Rodney" i "Valiant". Osłaniał je m.in. polski "Piorun".

Pacyfik: Amerykański niszczyciel "Ellet" zatopił koło Espiritu Santo japoński okręt podwodny "I-25".

Amerykański niszczyciel "Patterson" zatopił koło Nowych Hebrydów japoński okręt podwodny "I-20".

4 wrzesień 1943

N. Gwinea: Koło Lae wylądował australijska 9DP.

5 wrzesień 1943

Pacyfik: Na Arundel japończycy stawili zacięty opór i amerykańskie natarcie osłabło.

6 wrzesień 1943

N. Gwinea: W Nadzab koło Lea wylądowało 1700 amerykańskich spadochroniarzy 503 pułku piechoty spadochronowej, którzy zajęli tamtejsze lotnisko na które natychmiast przerzucono australijską 7 DP.

Pacyfik: Koło Japonii amerykański okręt podwodny "Halibut" storpedował i uszkodził japoński ciężki krążownik "Nachi".

M. Śródziemne: Na wschód od Gibraltaru niemiecki okręt podwodny "U-617" zatopił brytyjski niszczyciel "Puckeridge".

7 wrzesień 1943

Birma: Japończycy przerzucili tu swoją 54 DP.

Pacyfik: Trwały ciężkie walki na Vella Lavella.

M. Śródziemne: W rejonie Salerno brytyjski okręt podwodny "Shakespeare" zatopił włoski okręt podwodny "Velella".

Atlantyk: Na północny zachód od przylądka Ortegal kanadyjskie samoloty zatopiły niemiecki okręt podwodny "U-669".

Bałtyk: W zatoce Fińskiej zaginął radziecki okręt podwodny "S-9".

8 wrzesień 1943

N. Gwinea: Amerykańskie niszczyciele ostrzelały Lae, wspierając natarcie australijskiej 9 DP.

Bałtyk: Na południe od Łeby na Bałtyku na skutek zderzenia z "U-988" zatonął niemiecki okręt podwodny "U-983".

9 wrzesień 1943

Włochy: Ogłoszona została kapitulacja Włoch. O godz. 3.00 rano zgodnie z art. IV układu kapitulacyjnego, który głosił że flota włoska i lotnictwo zostana skierowane do portów brytyjskich i tam rozbrojone, główne siły włoskiej marynarki w składzie: pancerniki "Roma", "Vittorio Veneto" i "Litttorio/Italia", krążowniki "Eugenio di Savoia", "Montecuccoli" i "Attilio Regolo" oraz 6 niszczycieli opuściły port w Spezii i popłynęły na południe. Po drodze przyłączyły się do nich krążowniki "Duca d'Aosta", "Duca degli Abruzzi" i "Garibaldi" oraz 2 niszczyciele. O godz. 15.52 niedaleko wyspy Asinara zespół ten zaatakowało niemieckie lotnictwo zatapiając kierowana bombą pancernik "Roma". Do sił tych miały też dołączyć niszczyciele "Vivaldi" i "Da Noli", lecz pierwszy z nich został zatopiony przez niemiecką baterię z Bocche di Bonifacio, a drugi odniósł uszkodzenia i wpadł ma minę. Główne siły włoskie dotarły na Maltę. Dotarły tam również pancerniki "Doria", "Duilio", krążowniki "Cadorna" i "Pompeo Magno". Po paru dniach dołączył do nich pancernik "Cesare". Okręty włoskie które nie zdążyły opuścić swoich baz zostały albo zatopione przez załogi m.in. niszczyciele "Corazziere", "Zeno" i "Maestrale", okręty podwodne "Ambra", "Aradam" i "Sirena", albo zajęte przez Niemców m.in. krążowniki "Gorizia" i "Bolzano" oraz "Taranto".

Desant pod Salerno. Rozpoczęła się tzw. operacja "Avalanche" mająca na celu odcięcie części oddziałów niemieckich w południowych Włoszech. O świcie w zatoce Salerno 50 km od Neapolu rozpoczęły lądowanie alianckie oddziały. Flota która brała udział w operacji składała się z ok. 600 różnych jednostek, mających na swych pokładach 8 alianckich dywizji. Lądowanie nie zaskoczyło Niemców, którzy zawczasu zgromadzili silne odwody pancerne i lotnicze. Lądowanie przebiegało powoli przy słabej obronie niemieckiej.

Alianci opanowali potężną bazę marynarki włoskiej Tarent.

Pacyfik: Japończycy zajęli włoskie okręty podwodne "Capellini", "Giuliani" i "Torelli", a następnie przekazali je Niemcom, którzy wcielili je do służby jako UIT-24, UIT-23 i UIT-25.

10 wrzesień 1943

Włochy: Okupacja Rzymu przez Niemców.

Pod Salerno Niemcy przeprowadzili silne uderzenie odparte przez aliantów z dużymi stratami.

Pacyfik: Niemiecki krążownik pomocniczy zatopił na Wschodnim Pacyfiku zbiornikowiec o pojemności 10 tys. BRT.

11 wrzesień 1943

Pacyfik: Na wyspie Arundel wylądowała amerykańska 27 DP, aby wspomóc walczące tam wojska w przełamaniu japońskiej obrony.

Japoński okręt podwodny I-26 przeprowadził rozpoznanie koło Fidżi.

M. Śródziemne: Na południe od Wenecji niemieckie kutry torpedowe zatopiły włoski niszczyciel "Sella".

Pod Salerno niemieckie kutry torpedowe zatopiły amerykański niszczyciel "Rowan".

Koło Melilli w Maroku po uszkodzeniu załoga wyrzuciła na brzeg niemiecki okręt podwodny "U-617".

12 wrzesień 1943

Włochy: Komandosi z SS uwolnili Benito Mussoliniego.

N. Gwinea: Oddziały alianckie zdobyły Salamaua, a 7 i 9 DP australijskiej podeszły bliżej Lae.

M. Śródziemne: Koło Ankony załoga zatopiła włoski okręt podwodny "Ametista".

Na południowy zachód od Sardynii brytyjskie samoloty omyłkowo zatopiły włoski okręt podwodny "Topazio".

O. Indyjski: Amerykański okręt podwodny "Tarpon" zatopił ostatni niemiecki krążownik pomocniczy działający na tym terenie "Michel". Niemieckiemu korsarzowi udało się w okresie od 20 marca 1942 roku do 11 września zatopić łącznie 17 alianckich statków (121 995 BRT).

13 wrzesień 1943

14 wrzesień 1943

N. Gwinea: Trwają ciężkie walki koło Lae.

15 wrzesień 1943

Pacyfik: Z pomocą 2 samolotów amerykański niszczyciel "Saufley" zatopił na Południowym Pacyfiku japoński okręt podwodny "Ro-101".

16 wrzesień 1943

Jugosławia: Partyzanci zajmują przełęcz Split i dochodzą do Fiume.

N. Gwinea: Wojska australijskie zajęły Lae.

M. Śródziemne: Do działań we wspieraniu desantu w Salerno włączył się brytyjski pancernik "Anson". W zatoce Salerno ciężko uszkodzony został natomiast pancernik "Warspite".

Oddziały alianckie zajęły wyspy Dodekanezu: Kos, Leros i Samos. 

17 wrzesień 1943

Pacyfik: Amerykańskie bombowce B-24, startujące z Chin zbombardowały Tarawę na Wyspach Gilberta.

Włochy: Pod Salerno alianci silnie wspierani przez artylerię okrętową przeszli do działań ofensywnych.

18 wrzesień 1943

Pacyfik: Na Vella Lavella amerykańską 25 DP zluzowała 3 Dywizja Nowozelandzka.

19 wrzesień 1943

Włochy: Oddziały włoskie zmusiły Niemców do opuszczenia Sardynii.

Pacyfik: Japońskie pozycje na Tarawie atakowały zarówno bombowce B-24 jak i lotnictwo pokładowe zespołu szybkich lotniskowców amerykańskich.

Atlantyk: Na południowy zachód od Islandii kanadyjskie samoloty zatopiły niemiecki okręt podwodny "U-341".

20 wrzesień 1943

Pacyfik: Po serii amerykańskich nalotów japończycy spodziewający się desantu zaczęli fortyfikować wyspę.

Atlantyk: Na południe od Islandii niemiecki okręt podwodny "U-305" zatopił brytyjski niszczyciel "St. Croix", a brytyjskie samoloty zatopiły "U-338".

Bałtyk: Na skutek katastrofy w rejonie Helu zatonął niemiecki okręt podwodny "U-346".

21 wrzesień 1943

M. Śródziemne: W rękach alianckich znalazła się większa część włoskiej floty: 5 pancerników, 8 krążowników, 11 niszczycieli, 22 torpedowce i 34 okręty podwodne.

22 wrzesień 1943

ZSRR: Oddziały radzieckie wypierając Niemców przekroczyły Dniepr.

N. Gwinea: Australijska 20 grupa brygadowa ze składu 9 DP wylądowała koło Finschhafen nie napotykając większego oporu.

Atlantyk: We fiordzie Alta dwie brytyjskie miniaturowe łodzie podwodne "X-6" i "X-7" podłożyły pod kadłub niemieckiego pancernika "Tirpitz" ładunki wybuchowe które uszkodziły okręt i wycofały go ze służby na okres 6 miesięcy. Kilka dni wcześniej 6 brytyjskich okrętów podwodnych "Thrasher", "Truculent", "Stubborn", "Syrtis", "Sceptre" i "Seanymph" przyholowało 6 miniaturowych okrętów podwodnych z odległej o 1200 Mm bazy. "X-5", "X-6" i "X-7" miały zaatakować "Tirpitza", "X-9" i "X-10" "Scharnhorsta, a "X-8" "Lutzowa". "X-9" zatonęła na samym początku 16 września, następnego dnia trzeba było zatopić uszkodzoną "X-8". Żadna z miniaturowych łodzi nie powróciła do bazy, wszystkie zatonęły.

Na południowy wschód od przylądka Farvel brytyjski niszczyciel "Keppel" zatopił niemiecki okręt podwodny "U-229".

23 wrzesień 1943

Pacyfik: Z lotniska na Vella Lavella zaczęły startować amerykańskie samoloty.

N. Gwinea: Australijska 9 DP nacierała na Finschhafen.

M. Czarne: W rejonie Oczamczirie zatonął radziecki okręt podwodny "M-51".

24 wrzesień 1943

Pacyfik: Amerykański okręt podwodny "Cabrilla" storpedował i uszkodził japoński lotniskowiec "Taiyo" koło Wysp Japońskich.

25 wrzesień 1943

Pacyfik: Japończycy rozpoczęli przygotowania do ewakuacji garnizonu z Kolombangara.

26 wrzesień 1943

N. Gwinea: Australijska 9 DP odparła japoński kontratak pod Finschhafen.

Pacyfik: Koło Holenderskich Indii Wschodnich został zatopiony japoński torpedowiec "Kasasagi".

M. Śródziemne: Koło wyspy Leros niemieckie samoloty zatopiły brytyjski niszczyciel "Intrepid".

27 wrzesień 1943

N. Gwinea: Trwały ciężkie walki pod Finschhafen, gdzie Australijczycy odpierali wściekłe japońskie ataki.

Atlantyk: W rejonie Salvadoru w Brazylii amerykańskie samoloty zatopiły niemiecki okręt podwodny "U-161".

Na południowy zachód od Irlandii brytyjskie samoloty zatopiły niemiecki okręt podwodny "U-221".

28 wrzesień 1943

Pacyfik: Japończycy rozpoczęli ewakuację garnizonu z Kolombangara.

Pacyfik: Na wschód od Buka amerykańskie samoloty sił lądowych zatopiły japoński stawiacz min "Hoko".

29 wrzesień 1943

30 wrzesień 1943

Pacyfik: Na północno-zachodnim brzegu wyspy Vella Lavella wojska nowozelandzkie otoczyły resztki japońskiego garnizonu (ok. 600 żołnierzy).

Z amerykańskiej bazy w Pearl Harbor w morze wyszedł okręt podwodny "Barb" mający na swym pokładzie nowe amerykańskie torpedy Mark XVII.

Atlantyk: W tym miesiącu niemieckie U-booty zatopiły na Atlantyku 20 statków alianckich (118 841 BRT).

O. Indyjski: W tym miesiącu niemieckim U-bootom udało się zatopić 12 statków alianckich (65 304 BRT).