t="69">

p.s.2001.03.24

Wyszukiwarka

S

SAMOLOT BOMBOWY ŚREDNIEGO ZASIĘGU

Savoia Marchetti SM-79 Sparviero

           Trzysilnikowy, najpopularniejszy włoski bombowiec średniego zasięgu. Zwany popularnie Gobbo Maledetto (przeklęty garbus), od gondoli na grzbiecie. Oprócz misji typowo bombowych używano go z powodzeniem do transportu i rozpoznania. Jako niezawodny samolot bardzo szybko zyskał sympatię pilotów. Ze względu na kształt zasługuje na miano najpiękniejszego samolotu torpedowego II wojny światowej.

Zaprojektowany został przez zespół projektantów pod przewodnictwem inż. Alessandro Marchetti ze znanej firmy Societa Italiana Aeroplani Idrovolanti (Savoia-Marchetti). Prototyp (I-MAGO) oblatany został w październiku w 1934 roku na lotnisku Cameri w prowincji Nawara. jako samolot cywilny przeznaczony do udziału w wielkim wyścigu Londyn-Melbourne i mogący przewozić do 8 pasażerów. Napędzany był 3 silnikami 9-cylindrowymi, chłodzonymi powietrzem Piaggio Stella XI o mocy 610 KM. Prototyp z silnikami Alfa Romeo 125 RC34 wzbił się w powietrze 2 września 1935 roku i zanotował bardzo dobre wyniki. Już jako samolot cywilny pobił kilka rekordów prędkości w obwodzie zamkniętym z obciążeniem. Bardzo szybko zauważono, że samolot może zostać przystosowany do roli bombowca. Wojskowa wersja samolotu powstała w 1935 roku i weszła do produkcji rok później pod oznaczeniem SM-79. Od cywilnej wersji różnił się garbem na grzbiecie, kryjącym stanowisko karabinu maszynowego Breda 12,7 mm oraz gondolą pod kadłubem z takim samym karabinem. Ponadto w oknach umocowano jeszcze 2 karabiny Levis kalibru 7,7 mm. Maszyny te produkowane były w fabrykach w Sesto Calende i Borgomanero. Budowa samolotu była mieszanką stali, drewna, płótna i sklejek. Podwozie było klasyczne, chowane po starcie.  

SM-79 I - Trzysilnikowy dolnopłat o metalowej konstrukcji. Wyposażony był w 3 silniki gwiazdowe Alfa Romeo 126 RC 34, 9-cylindrowe, chłodzone powietrzem o mocy 760 KM każdy. Jeden silnik umieszczono z przodu kadłuba, a dwa pozostałe na skrzydłach. Jego uzbrojenie obronne składało się z kaemu 12,7 mm Breda-Safat z 350 pociskami w zapasie, umieszczonego na kadłubie za kabiną pilotów i mogącego strzelać do przodu. Drugi taki sam karabin z 500 pociskami, umieszczony za pierwszym trochę z tyłu i mogący strzelać do tyłu. Jeszcze jeden kaem 12,7 mm znajdował się na spodzie kadłuba i chronił jego brzuch oraz 2 kaemy 7,7 mm Levis mogące strzelać z bocznych okien w kadłubie. Maksymalnie samolot mógł zabierać 10 500 kg bomb (zwykle było to 2x500 lub 5x250 kg). Maksymalna prędkość jaką rozwijał to 420 km/h. Jego zasięg wynosił 1900 km. Załoga składała się z 5 ludzi: pilota, drugiego pilota, radio-operatora/strzelca, mechanika pokładowego/strzelca i nawigatora, który był zarazem bombardierem jak i strzelcem i zajmował stanowisko pośrodku kadłuba za zatoką bombową. Bombardier obsługiwał optyczny celownik bombowy "Jozza", instrumenty lotu i automatyczną kamerę. Oprócz powyższych instrumentów samolot posiadał jeszcze 2 aparaty fotograficzne, a załoga w komunikacji ze sobą posługiwała się wewnętrznym interkomem. Fotele pilotów znajdowały się po obu stronach kabiny pilotów i posiadały w osłonę pancerną grubości 9,5 mm. Samolot zabierał ok. 2550 kg paliwa w dwóch głównych zbiornikach mieszczących się w skrzydłach oraz pomocniczych znajdujących się za silnikami. W niektórych przypadkach zbiorniki paliwa były chronione pancerne osłony. Maszyna posiadała także wciągane światła lądowania. Skrzydła były jednoczęściowym elementem o konstrukcji drewnianej. Kadłub zrobiony był ze spawanych blach o konstrukcji rurowej oraz pokryty płótnem, od silnika do kabiny pilotów posiadał konstrukcję duralową półskorupową, a w tylniej części kratownicową.

SM-79 II - Odmiana torpedowa zaprojektowana w 1937 roku, weszła do służby w 1939 roku. Napędzana była 3 silnikami 14-cylindrowymi Piaggio P XI RC40 o mocy746 KM każdy. Kilka tych maszyn latało na silnikach Fiata 80 RC41. Zabierał on dwie torpedy 200 kilowe 450 mm. Uzbrojenie obronne pozostało takie samo jak w SM-79 I. Jego udźwig wynosił 11,300 kg., zasięg 2000 km., a maksymalna prędkość 434 km/h. Wersja ta produkowana była w na licencji  przez fabryki Aeronautica Macchi i Officine Meccaniche "Reggiane".

SM-79 III - Wersja lepiej uzbrojona i doskonalsza pod względem osiągów. Produkowana była po kapitulacji Włoch w 1943 roku na terenach kontrolowanych przez Niemców. W stosunku do poprzedników uzbrojony został w działko 20 mm mogące strzelać do przodu, zamiast kaemu 12,7 mm. Pozostałe karabiny pozostały nie zmienione. Dolna gondola została usunięta. Jego udźwig wynosił 11,400 kg., zasięg 2300 km., a maksymalna prędkość 460 km/h.

SM-79 B - Specjalna dwusilnikowa wersja z oszklonym dziobem na eksport. Czyniono duże wysiłki by uzyskać duże zamówienia eksportowe. Jednak maszyna sprzedana została tylko do Brazylii (3 samoloty z silnikiem Alfa Romeo 128RC oraz 18 silników), Iraku (4 z silnikiem Fiat 80RC oraz 14 silników) i Rumunii (24 z silnikiem Gnome-Rhone Minstral). Później Rumunia zakupiła jeszcze dalsze 24 samoloty. W Rumunii uruchomiono ich produkcję w Brasow na licencji (16 szt.). Samoloty przeznaczone dla Rumunii posiadały oznaczenie SM-79JR. 45 samolotów zakupiła w 1938 roku Jugosławia i oznaczyła jako SM-79K.

SM-79 C - Wersja samolotu do zadań specjalnych z 1937 roku. Wybudowano ich tylko 5 sztuk.

SM-79 T - Specjalna wersja bombowa dalekiego zasięgu, przeznaczona do przelotu przez Atlantyk. Zbudowano ich 11 szttuk.

Ogólnie wyprodukowano ok. 1330 tych samolotów. Po wojnie używane były w lotnictwie Włoskim do celów transportowych. W sumie z maszyn tych korzystały jednostki lotnicze Włoch, Niemiec, Brazylii, Chorwacji, Iraku, Rumunii, Hiszpanii i Jugosławii. W roli maszyny transportowej pozostał we Włoszech jeszcze po wojnie do roku 1950. Ostatnia maszyna służąca jako holowany cel oddana została na złom w 1952 roku.

Działania bojowe:

Część samolotów walczyła w składzie Aviazione Legionaria podczas wojny domowej w Hiszpanii. Stracono tam zaledwie 5 maszyn co wystawiało im bardzo dobre świadectwo. 80 maszyn pozostało po wojnie na służbie Hiszpanii. W momencie wybuchu wojny Włosi posiadali ok. 600 samolotów wersji SM-79 I i II, co stanowiło gros ich sił bombowych. Używane były na wszystkich frontach włoskich. 

Dane techniczne:

Rok wprow. - 1936

Ilość prod. - 1330 szt.

Prędkość - 435 km/h 

Pułap - 7000 m

Wznoszenie - 6,5 m/s.

Masa - standardowa 7,59 t, pełna bojowa - 11,3 t.

Uzbrojenie - 3 x 12,7 mm Breda-Safat oraz 2x7,7 mm Levis

Udźwig - 2580 kg.

Załoga - 4

Zasięg - 2000 km

Wymiary - rozpiętość - 21,2 m, długość - 16,2 m, wysokość - 4,1 m, powierzchnia nośna - 61,7 m².

Silnik - 3 silniki Alpha Romeo 126RC34.