t="69">

p.s.2001.03.24

S

NISZCZYCIELE typu "Tribal"

HMCS "ATHABASKAN", "CAYUGA", "HAIDA", "HURON", "IROQUOIS", "MICMAC", "NOOTKA"

   We wrześniu 1939 roku Royal Canadian Navy zdecydowała się zamówić nowe statki, które miały zastąpić dotychczasowe stare niszczyciele kanadyjskie. Wybrano okręty typu "Triba" ze względu na ich silne uzbrojenie co pozwoliło by im wziąć czynny udział w działaniach wojennych a nie tylko polegać na okrętach przeznaczonych wyłącznie do zadań obronnych wybrzeża. Pierwotnie wszystkie zamówione jednostki miały być wybudowane w Kanadzie, lecz kanadyjski przemysł stoczniowy nie był jeszcze przygotowany na tego typu zadania. Brytyjczycy zgodzili się wybudować pierwsze niszczyciele u siebie. Były to: "Athabaskan", "Haida", "Huron" i "Iroquois". W zamian Kanadyjczycy budowali w swoich stoczniach brytyjskie korwety. Cztery następne okręty tego typu Kanada zbudowała już we własnej stoczni w Halifax: "Athabaskan II", "Cayuga", "Micmac" i "Nootka", lecz nie brały one udziału w walkach.

"Athabaskan" - Zbudowany w stoczni Vickers-Armstrong w Newcastle. Zamówienie złożono 4 kwietnia 940 roku. Stępkę położono jesienią 1940 roku (jako Iroquois). Zwodowany został 15 listopada 1941 roku jako Athabaskam, a matką chrzestną Lady Tweedsmuir. W grudniu 1942 roku oznaczony został numerem taktycznym G07. Pierwsze dwa budowane okręty to "Athabaskan" i "Iroquois".  związku z tym, że pierwotny "Iroquois" miał spore opóźnienie spowodowane bombardowaniami został przemianowany na "Athabasakan", a drugi okręt który zaczął być budowany jako "Athabaskan" przemianowano na "Iroquois". 3 lutego 1943 roku po odbiorze przez komisję w Newcastle został wcielony do British Home Fleet. Przez cały okres jego krótkiej służby nie przestał okrętu prześladować pech. 29 marca 1943 roku otrzymał zadanie patrolowania przejść koło Islandii. Podczas tego zadania niesprzyjająca pogoda spowodowała uszkodzenie kadłuba niszczyciela. Przez następne 5 tygodni był naprawiany w stoczni South Shields. W czerwcu 1943 roku okręt brał udział w operacji "Gearbox III" mającej przynieść pomoc garnizonowi na Spitsbergenie. Wracając do bazy 18 czerwca 1943 roku miał kolizję w Scapa Flow z okrętem obrony "Bargate" co spowodowało kolejny miesięczny remont w Devonport. W lipcu i sierpniu 1943 roku Athabaskan bazował w Plymouth. Podczas patrolowania Zatoki Biskajskiej 27 sierpnia został trafiony za wieżyczką B przez pocisk latający z Hiszpańskiego wybrzeża i po dopłynięciu do Devonport pozostał tam w naprawie aż do 10 listopada. Na niszczycielu zginęło wtedy 5 członków załogi, a 12 zostało poważnie rannych. Następnie konwojował do Kairu pancernik "Renown" na którego pokładzie był premier Wielkiej Brytanii Winston Churchill. Do Scapa Flow powrócił w grudniu 1943 roku by ochraniać konwój JW 55A do Rosji. W styczniu powrócił i w lutym 1944 roku został włączony do składu 10 Flotylli Niszczycieli w Plymouth. Został wyznaczony do eskortowania pancernika "King George V" z Winstonem Churchillem na pokładzie na Azory i z powrotem. W lutym został wyznaczony do nowo sformowanej Force 26, której zadaniem było patrolowanie obszaru Kanału La Manche. Pod dowództwem kapitana Johna Stubbsa 26 kwietnia 1944 roku miał swój udział w zniszczeniu niemieckiego niszczyciela "T-29" w kanale Ushant. Został zatopiony 29 kwietnia 1944 roku na północny wschód od wyspy Ouessant przez niemieckie niszczyciele "T-27", "T-28". Ze 128 ludzi załogi 83 zostało wziętych do niewoli, a 44 uratował niszczyciel "Haida". (Różne źródła podają, że okręt został trafiony tylko jedną niemiecką torpedą która nie mogła zatopić niszczyciela. Nowe dowody zdają się sugerować, że okręt zatonął od własnego ognia?).

"Athabaskan II" - Zbudowany w stoczni w Halifax. 

"Cayuga" - Zbudowany w stoczni w Halifax. Zamówienie na niego złożono w 1942 roku. Stępkę położono 7 października 1943 roku. Wodowany został 28 lipca 1945 roku. Został odebrany przez komisję 20 październiku 1947 roku. Oznaczony został numerem taktycznym R04. Nie brał udziału w działaniach wojennych.

"Haida" - Zbudowany w stoczni Vickers-Armstrong w Newcastle. Stępkę położono 29 września 1941 roku. Wodowany został 25 września 1942 roku, a matką chrzestną była Lady Laurie. Został odebrany przez komisję 30 sierpnia 1943 roku. W lipcu 1943 roku oznaczony został numerem taktycznym G63. Po wejściu do służby przydzielony został do 3 Flotylli Niszczycieli w British Home Fleet. W ramach operacji Holder w październiku 1943 roku popłynął do Murmańska przewożąc personel techniczny i specjalistów marynarki. Do końca roku Huron eskortował konwoje do Rosji. W lutym 1944 roku został włączony do 10 Flotylli Niszczycieli w Plymouth. Następne 7 miesięcy patrolował Kanał La Manche i Zatokę Biskajską. 29 kwietnia 1944 roku wraz z innymi okrętami 10 Flotylli w potyczce koło Ouessant starł się z niemieckimi niszczycielami zatapiając "ZH-1" i uszkadzając "Z-32", a następnie zmuszając jego załogę do wyrzucenia okrętu na brzeg wysepki Batz. 24 czerwca 1944 roku na kanale La Manche razem z brytyjskim niszczycielem "Eskimo" zatopił niemiecki okręt podwodny "U-971". Podczas patroli w Kanale La Manche i Zatoce Biskajskiej zatopił w sumie 14 wrogich statków.

"Huron" - Okręt został nazwany imieniem plemienia indiańskiego nadanego mu przez osadników w 1534 roku, które zamieszkiwało rejony rzeki Św. Wawrzyńca. Zbudowany w stoczni Vickers-Armstrong w Newcastle. Zamówienie złożono w kwietniu 1941 roku. Stępkę położono 15 lipca 1941 roku. Wodowany został 25 czerwca 1942 roku, a matką chrzestną była Hrabina Minto. Został odebrany przez komisję 19 lipca 1943 roku. W czerwcu 1943 roku oznaczony został numerem taktycznym G24. Po wejściu do służby przydzielony został do 3 Flotylli Niszczycieli w British Home Fleet. 29 kwietnia 1944 roku wraz z innymi okrętami 10 Flotylli w potyczce koło Ouessant starł się z niemieckimi niszczycielami zatapiając "ZH-1" i uszkadzając "Z-32", a następnie zmuszając jego załogę do wyrzucenia okrętu na brzeg wysepki Batz. Po bitwie zderzył się z brytyjskim niszczycielem "Ashanti" w wyniku czego trafił na remont do Plymouth, który trwał do 7 maja 1944 roku. 13 sierpnia 1944 roku zawinął do Nowej Szkocji gdzie poddał się remontowi. 20 listopada 1944 roku zakończył próby morskie i następnie odwiedził Azory, a potem zawinął do Cardiff, gdzie zamontowano na nim nowy radar i inne wyposażenie. 20 stycznia 1945 roku zakończył kolejne próby morskie i wrócił do służby w Scapa Flow. Przez luty i marzec patrolował w Western Approaches (Zachodnie Podejścia). W kwietniu z innymi niszczycielami kanadyjskimi zakończył konwoje do Rosji. Wrócił do Halifaxu by przygotować się do służby na Pacyfiku. W sierpniu 1945 roku przeszedł do rezerwy.

 "Iroquois" - Zbudowany w stoczni Vickers-Armstrong w Newcastle. Zamówienie złożono 5 kwietnia 1940 roku. Stępkę położono 19 września 1940 roku (jako Athabaskan). Wodowany został 23 września 1941 roku, a matką chrzestną była Mrs Vincenta Massey. Został odebrany przez komisję 30 listopada 1942 roku. W październiku 1942 roku oznaczony został numerem taktycznym G89. Został oddany do służby jako pierwszy kanadyjski niszczyciel typu "Tribal" i wcielony do 3 Flotylli Niszczycieli w British Home Fleet. Podczas patrolu i sztormowej pogody koło Orkadów okazało się, że opancerzenie statku jest za słabe i wymagane jest jego wzmocnienie. Wrócił do stoczni z rozbitym opancerzeniem i zgiętą stępka. Na przełomie 1942 i 43 roku po naprawach okręt wysłano do Kanady do stoczni w Halifax, gdzie miano zastanowić się jak poprawić konstrukcję na niszczycielach tam budowanych. Następnie okręt skierowano do patrolowania w Western Approaches (Zachodnie Podejścia), gdzie został poddany próbom niesprzyjającej pogody. W połowie roku 1943 służył w British Home Fleet z bazą w Plymouth. Wiele tygodni spędził na zadaniach patrolowania i konwojowania wokół Orkadów. W lipcu 1943 roku gdy eskortował do Freetown 3 statki został zaatakowany koło Vigo w Hiszpanii przez niemieckie samoloty. Dwa statki zatonęły a niszczyciel zdołał uratować 628 osób. W lutym 1944 roku przeszedł w Halifax remont. Następnie dołączył do 10 Flotylli Niszczycieli w Plymouth. Po lądowaniu aliantów w Normandii prowadził patrole w Kanale La Manche i Zatoce Biskajskiej. W październiku 1944 roku dołączył do Home Flet w Scapa Flow. lecz już w listopadzie powrócił do Plymouth. Na przełomie 1944 i 45 roku eskortował okręty transportowe na brytyjskich wodach przybrzeżnych. W marcu ponownie opuszcza Plymouth i dołącza do Home Fleet w Scapa Flow. Do końca marca 1945 roku wraz z niszczycielem "Haida" uczestniczy w operacjach w Skandynawii oraz eskortuje konwoje do Rosji. Po zakończeniu działań wojennych w Europie wrócił do Halifaxu by przygotować się do służby na Pacyfiku. W sierpniu 1945 roku przeszedł do rezerwy.

"Micmac" - Zbudowany w stoczni w Halifax. Zamówienie złożono w czerwcu 1941 roku. Stępkę położono 20 maja 1942 roku. Wodowany został 18 września 1943 roku. Został odebrany przez komisję 18 września 1945 roku. W listopadzie 1944 roku oznaczony został numerem taktycznym R10. Był pierwszym okrętem typu "Tribal" zbudowanym w Kanadzie. Zakończenie jego budowy przeciągnęło się i z tego powodu nie zdążył on wziąć udziału w działaniach wojennych. Po wojnie służył jako okręt szkolny.

"Nootka" - Zbudowany w stoczni w Halifax. Zamówienie złożono w czerwcu 1941 roku. Stępkę położono 20 maja 1942 roku. Wodowany został 26 kwietnia 1944 roku. Został odebrany przez komisję 7 września 1946 roku. W lipcu 1946 roku oznaczony został numerem taktycznym R96. Został oddany do służby już po wojnie i nie brał udziału w działaniach wojennych. 

Dane techniczne:

Wodowany: - 1942-43

Wyporność - 2,5 tys. ton

Prędkość - 36,4 węzłów

Załoga - 220 ludzi

Liczba wyrzutni torped - 4x533 mm

Liczebność typu - 8

Zatopionych - 1

Liczba samolotów - 0

Uzbrojenie - art. gł. - 6x120, 2x102, 4x40mm, 10x20 mm

Wymiary - dł.- 108,4, szer. - 11,1, zanurzenie - 4,0.

Opancerzenie -?