t="69">

p.s.2001.03.24

S

CZOŁG ŚREDNI

RAM II

     Pierwsza kanadyjska konstrukcja wozu bojowego oparta i wzorowana na amerykańskim czołgu średnim M3. Nazwany RAM od nazwy miejscowości w której urodził się założyciel Kanadyjskiego Korpusu Pancernego Gen. "Worthy" Worthingtona. Czołgi te nie zdążyły wziąć udziału w walkach ponieważ zostały zastąpione amerykańskimi Shermanami.

      Niemieckie sukcesy militarne w Europie na początku wojny sprawiły, że brytyjska produkcja czołgów nie wystarczała już na zaspokojenie aktualnych potrzeb. Po opanowaniu przez Niemców Francji i powstałe przez to bliskie zagrożenie Brytyjczycy zdecydowali, że większość produkcji wojennej powinna zostać przeniesiona za ocean do Kanady. Postanowiono zmobilizować dwie kanadyjskie dywizje pancerne, co wymagałoby dostarczenia im ok. 1000 czołgów których Anglicy nie posiadali. Wtedy też zdecydowano o powstaniu w oparciu o współpracę Kanadyjskiego Sztabu oraz Brytyjskiej Misji Czołgowej nowego kanadyjskiego czołgu. W 1940 roku Zakłady Canadian Pacific w Montrealu wyprodukowały czołg oparty na mechanicznych komponentach, silniku i podwoziu amerykańskiego pojazdu M3 Lee. Konstrukcja wieżyczki oraz kadłuba była kanadyjska. Opancerzenie dostarczała amerykańska firma Steel Castings. Pierwszy prototyp czołgu opuścił fabrykę w Montrealu i latem 1941 roku został wysłany do oceny do Aberdeen Proving Ground w Maryland. 

     Pierwszych 50 wozów posiadało zamontowane działko 40 mm i nazwane zostało RAM I. Pozostałe, których produkcja ruszyła w styczniu 1942 roku nazwano RAM II i montowano w nich już działka 57 mm. Podczas całego toku produkcyjnego czołg ten przeszedł szereg różnych modyfikacji i poprawek zgłaszanych w trakcie eksploatacji. Pierwsze wozy miały także zamontowane z boku kadłuba drzwi ewakuacyjne. Sporą różnicą w stosunku do amerykańskich pojazdów było to, że na styl brytyjski z przodu kadłuba kierowca siedział po prawej stronie, a po lewej strzelec przy karabinie maszynowym. W pierwszym prototypie RAM I po lewej stronie umieszczona była mała wieżyczka z karabinem maszynowym mogąca się obracać w lewo o 120° i w prawo o 50°. W wersji RAM II która weszła do produkcji w styczniu 1942 roku poprawiono m.in: zawieszenie, sprzęgło, zainstalowano nowy filtr powietrzny, wyeliminowano boczny właz na kadłubie, a wieżyczkę z karabinem na przedzie kadłuba zastąpiono tradycyjną wystającą półkulą. Czołg posiadał też żyrostabilizator. Ze względu na małą wieżyczkę w której nie można było zamontować działa 75 mm, a które stało się standardem w dalszych latach wojny przyszłość czołgu stanęła pod znakiem zapytania. Planowano zakończenie produkcji na sierpień 1942 roku, kiedy to uznano, że amerykańska produkcja M4 w zupełności pokryje kanadyjskie potrzeby. Ostatecznie RAM II produkowano aż do lipca 1943 roku.

     Pod koniec 1941 roku w czołgi te wyposażono kanadyjskie jednostki stacjonujące w Wielkiej Brytanii. Używały ich 4 i 5 dywizje pancerne dopóki nie zostały zastąpione przez Shermany. Najwięcej tych pojazdów używano w celach treningowych w Kanadzie i Wielkiej Brytanii .   

    W sumie wyprodukowano ich ok. 1094 szt w tym 50 RAM I. W sumie podwozi do tego czołgu wyprodukowano 1899 sztuk. 

     Czołg posiadał kilka ciekawych modyfikacji w zależności od przeznaczenia: z zamontowanymi reflektorami przeciwlotniczymi, miotaczem płomieni zamiast karabinu maszynowego, pługiem, z działkiem 75 mm (projekt porzucony), a także bardziej liczne:

RAM Kangaroo - miał zmodyfikowaną wieżyczkę na której po zewnętrznej stronie zamocowano uchwyty na ręce i nogi i zainstalowano ławki na które mógł zabierać 11 ludzi. Załoga składała się z 2 członków. Sporo tych pojazdów było używanych przez brytyjską 79 DPanz.

RAM Gun Tower - posiadał hak holowniczy do ciągnięcia działka przeciwpancernego. Załoga, obsługa działa i amunicja do niego znajdowały się w czołgu. 

RAM "Wallaby" - Ciągnik amunicyjny. Taki sam ja Kangoroo, lecz mógł przewozić amunicję do samobieżnego działa "Sexton".

RAM Dowodzenia - RAM II używany jako pojazd dowódczy i obserwacyjny. Był bardzo dobrze wyposażony w różne urządzenia radiowe. Załoga składała się z 6 ludzi. Zbudowano ich ok. 84 szt.

Dane techniczne: 

Rok wprow. -   1941

Ilość wyprod. - 1094 szt.

Ciężar całk. -   29 030 kg     

Załoga -            5 ludzi (dowódca, kanonier, ładowniczy, kierowca i strzelec obsługujący km.)       

Uzbrojenie -     RAM I 1x40mm, 3x7,62 mm M1919A1, RAM II 1x57mm, 3x7,62mm.                     

Wymiary -        dł. 580 cm, szer. 288 cm, wys. 267 cm.      

Pancerz -          od 25 do 87 mm          

Amunicja -        RAM I 161 szt do działa i 4400 do km, RAM II 92 do działa i 4400 do km..

Napęd -             silnik typu Write Continental R-975-EC2 o mocy 400 KM, 9-cylindrowy, gaźnikowy, chłodzony powietrzem.                               

Osiągi -             szybkość maks. na drodze 40 km/h, w terenie 32 km/h.        

Zasięg  -            232 km.    

Paliwo -             benzyna

Przeszkody -     ?